BÀI 27: ĐA DẠNG VÀ ĐẶC ĐIỂM CHUNG CUA LỚP SÂU BỌ

- Lớp sâu bọ có số loài phong phú nhất trong giới động vật, gấp 2 – 3 lần số loài của các động vật còn lại

- Sâu bọ phân bố ở khắp nới trên trái đất

- Hầu hết chúng có thể bay và trong quá trình phát triển có biến thái, cơ thể lột xác thay đổi hình dạn nhiều lần cho đến khi trưởng thành.

I. Lý thuyết

1. Một số sâu bọ khác

a. Sự đa dạng về loài, lối sống và tập tính

- Kết luận:

  + Sâu bọ rất đa dạng về số lượng loài, hình thái, lối sống và tập tính

  + Có lối sống và tập tính phong phú  để thích nghi với điều kiện sống

b. Nhận biết một số đại diện và môi trường sống

Sâu bọ phân bố rộng khắp các môi trường trên trái đất như: dưới nước, trên cạn, sống tự do và kí sinh…

 

STT	Các môi trường sống		Một số sâu bọ đại diện
1	Ở nước	Trên mặt nước	Bọ vẽ
		Trong nước	Ấu trùng chuồn chuồn, bọ gậy
2	Ở cạn	Dưới đất	Dế trũi, ấu trùng ve sầu
		Trên mặt đất	Dế mèn, bọ hung
		Trên cây	Bọ ngựa
		Trên không	Bướm, ong
3	Kí sinh	Ở cây	Bọ rầy
		Ở động vật	Chấy, rận

- Kết luận: Sâu bọ đa dạng về môi trường sống

2. Đặc điểm chung và vai trò thực tiễn

a. Đặc điểm chung

- Cơ thể sâu bọ có ba phần: đầu, ngực, bụng

- Phần đầu có 1 đôi râu, phần ngực có 3 đôi chân và 2 đôi cánh

- Sâu bọ hô hấp bằng hệ thống ống khí

b. Vai trò thực tiễn

* Lợi ích:

- Làm thuốc chữa bệnh

- Làm thực phẩm

- Thụ phấn cho cây trồng

- Làm thức ăn cho động vật khác

- Diệt sâu bọ có hại

- Làm sạch môi trường

* Tác hại: Gây hại cho cây trồng, cho sản xuất nông nghiệp, là vật trung gian truyền bệnh

II. Hướng dẫn trả lời câu hỏi SGK

 Câu 1: Hãy cho biết một số sầu bọ có tập tính phong phú ở địa phương?

Hướng dẫn trả lời:

Nói chung ở các địa phương thường có các loài ong, kiến, mối, bướm, dế, bọ ngựa, đom đóm, châu chấu, cào cào. Các em cần tìm hiểu để nêu lên được các tập tính (săn mồi, tự vệ, sổng thành xã hội, chăm sóc con non…) của các loài nêu trên.

Câu 2: Trong số các đặc điểm chung của Sâu bọ, đặc điểm nào phân biệt chúng với các Chân khớp khác?

Hướng dẫn trả lời:

Đặc điểm của sâu bọ phân biệt với chân khớp: Sâu bọ có 1 đôi râu, 3 đôi chân, 2 đôi cánh (ở Giáp xác không có).

Câu 3: Địa phương em có biện pháp nào chống sâu bọ có hại nhưng an toàn cho môi trường?

Hướng dẫn trả lời:

Các em tìm hiểu các biện pháp phòng chống sâu bọ ở địa phương, để tự nhận thấy: Biện pháp phòng chống sâu bọ có hại mà an toàn cho môi trường là phải bảo vệ sâu bọ có ích, dùng biện pháp cơ giới đế diệt sâu bọ có hại, hạn chế sử dụng thuốc trừ sâu độc hại.

Ví dụ: dùng bẫy đèn để bắt các loại sâu rầy hại mùa màng; nuôi ong mắt đô để diệt sâu đục thân; trồng hoa trong ruộng lúa để hạn chế sâu hại do có các loài ong.

III. Câu hỏi ôn tập

Câu 1: Nêu vai trò thực tiễn của lớp Sâu bọ, cho ví dụ minh họa ?

Câu 2: Trong số 3 lớp của ngành Chân khớp (Hình nhện, Giáp xác, Sâu bọ), lớp nào có số lượng loài lớn nhất ? Trình bày vai trò của lớp này ?

 Câu 3: Đặc điểm chung của lớp Sâu bọ ?

 

Bài tập

• Câu 3 (SGK trang 93)
• Câu 1 (SGK trang 93)
• Câu 2 (SGK trang 93)