Cộng đồng chia sẻ tri thức Lib24.vn

Soạn bài lớp 10: Chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu trong văn tự sự

a882760876dc346747e7a3b39332efe1
Gửi bởi: Nguyễn Thị Nương 28 tháng 7 2016 lúc 17:49:08 | Được cập nhật: 1 giây trước Kiểu file: DOC | Lượt xem: 1896 | Lượt Download: 0 | File size: 0 Mb

Nội dung tài liệu

Tải xuống
Link tài liệu:
Tải xuống

Các tài liệu liên quan


Có thể bạn quan tâm


Thông tin tài liệu

Soạn bài: Chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu trong văn tự sựCHỌN SỰ VIỆC, CHI TIẾT TIÊU BIỂU TRONG BÀI VĂN TỰ SỰI. KIẾN THỨC CƠ BẢN1. Sự việc là “cái xảy ra được nhận thức có ranh giới rõ ràng, phân biệt với những cái xảyra khác” (Theo Từ điển tiếng Việt).Sự việc tiêu biểu là những mốc quan trọng góp phần hình thành bố cục, từ đó dẫn dắt câuchuyện, từng bước hoàn chỉnh văn bản.2. Mỗi sự việc tiêu biểu bao gồm một số chi tiết đặc sắc. Chi tiết có thể là một lời nói,một cử chỉ, một hành động của nhân vật… Những chi tiết đặc sắc tập trung thể hiện rõnét sự việc tiêu biểu.3. Muốn chọn được chi tiết, sự việc tiêu biểu khi viết bài văn tự sự, trước hết cần nắmđược yêu cầu của đề văn. Cần phải hình dung được cốt truyện, các nhân vật và quan hệcủa chúng. Các chi tiết, sự việc đưa vào bài văn có thể do ta đọc, hoặc tự phát hiện, hoặcghi lại trong cuộc sống nhưng nhất thiết phải nổi bật, hấp dẫn, tô đậm tính cách nhân vậtvà tập trung biểu hiện tư tưởng chủ đề của bài văn.II. RÈN KĨ NĂNG1. a) Trong "Truyện An Dương Vương và Mị Châu Trọng Thủy", tác giả dân gian kể :- Chuyện về tình cha con: là câu chuyện về nỗi đau đớn của người cha khi dứt ruột kếtliễu đứa con mình vì cô công chúa ngây thơ đã vô tình có tội với dân với nước.- Chuyện về tình vợ chồng chung thủy: là câu chuyện về mối tình ngang trái nhưng sonsắt thủy chung của Trọng Thủy Mị Châu. Hai vợ chồng tuy đứng hai bên chiến tuyếnnhưng tình cảm của họ vẫn vô cùng sâu nặng. Vì thế mà họ đã sống chết thủy chung vớilời thề.- Chuyện về công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước của cha ông ta xưa: trong câuchuyện này, tác giả dân gian muốn giả thích một cách “nhẹ nhàng” nỗi đau mất nước vànhấn mạnh tinh thần cảnh giác, phê phán tính chủ quan trong công cuộc xây dựng và bảovệ Tổ quốc. b) Sự việc Trọng Thuỷ và Mị Châu chia tay nhau là một sự việc tiêu biểu trong truyềnthuyết này. Trong sự việc ấy có hai chi tiết được coi là quan trọng. Chi tiết Trọng Thuỷhỏi Mị Châu: “…Ta lại tìm nàng, lấy gì làm dấu?” và chi tiết Mị Châu đáp lời: “Thiếp cóáo lông ngỗng, đi đến đâu sẽ rứt lông ngỗng rắc ngã ba đường”. Hai chi tiết này đều lànhững mốc quan trọng góp phần vào việc dẫn dắt sự phát triển của câu chuyện. Chi tiết 1Doc24.vnnhư là sự báo trước về cuộc chiến tranh sẽ xẩy ra. Còn chi tiết lôgíc với phần sau củatruyện. Có chi tiết này mới có chuyện Trọng Thuỷ biết dấu đuổi theo, cha con An DươngVương cùng đường và đều phải tìm đến cái chết.Giả sử ta bỏ không kể sự việc này hoặc bỏ chi tiết “Mị Châu rắc lông ngỗng” thì câuchuyện chắc chẵn sẽ không tiếp nối được. Bởi sự việc ấy và chi tiết này là tiền đề cho cácsự việc và chi tiết tiếp theo.2. Có thể kể tiếp câu chuyện anh con trai lão Hạc trở về theo gợi sau :- Anh con trai về, nghe ông giáo kể về cha.Sự việc trọng tâm là ông lão đã sống như thế nào và ông lão đã giữ mảnh vườn ra sao ?Có thể kể các chi tiết :+ Lão Hạc đau khổ khi phải bán chú chó vàng+ Làng mất vè sợi, Lão Hạc phải ăn củ chuối, sung luộc để sống.+ Lão Hạc bòn tiền gửi ông giáo để lo việc tang ma.+ Cái chết đau đớn đầy tự trọng của Lão Hạc.+ Ông giáo trao kỉ vật cho cậu con trai.- Cùng ông giáo, anh con trai xúc động ra viếng mộ cha. Có thể kể theo các chi tiết :+ Nói với cha về những năm tháng vất vả của đời mình.+ Ân hận vì đã bỏ ra đi.+ Hứa với cha sẽ sống sao cho xứng đáng với sự hi sinh của cha.- Anh con trai lão Hạc gửi lại ông giáo những di vật và ra đi.Sự việc chính là giải thích cho ông giáo nghe lí do của cuộc ra đi. Chọn các chi tiết kểsau:+ Cảm ơn ông giáo vì đã quan tâm giúp đỡ cha mình.+ Kể cho ông giáo biết anh đã giác ngộ và là một người cách mạng.+ Xin gửi lại ông giáo những kỉ vật của cha để lại tiếp tục ra đi chiến đấu.+ Hứa hẹn ngày về.Chú ý: Chúng ta vẫn có thể sáng tạo bằng cách nghĩ ra cốt truyện khác hay lựa chọnnhững sự việc, chi tiết tiêu biểu khác để thêm vào. Ví như sự việc thứ nhất, trong cốttruyện nêu trên có thể thêm việc ông giáo phải quyết tâm chiến đấu thế nào với bọn địaDoc24.vnchủ thì mới giữ cho được mảnh vườn đến hôm nay. Hoặc sự việc thứ ba, có thể kể ra lído tại sao anh con trai lại đi theo cách mạng (gặp một người cách mạng cùng cảnh ngộ ởđồn điền cao su. Anh được giúp đỡ, hiểu ra và đi theo làm cách mạng,…) xin lưu ý, sựsáng tạo không có nghĩa là cứ phải nghĩ ra một cốt truyện hoàn toàn mới. Điều quantrọng tạo nên sự khác nhau ấy chính là các sự việc, chi tiết tiêu biểu, cái được ta lựachọn và sắp xếp theo một trình tự thế nào.3. Những công việc cần thiết khi chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu trong bài văn tự sự:- Xác định mục đích của việc lựa chọn (để kể lại, để viết bài văn tự sự hoặc để làm dẫnchứng cho một việc làm nào đó…).- Xác định đề tài của văn bản: Kể về một trận đánh, về tình mẹ con, vợ chồng..vv..kể vềmột tấm gương người tốt hoặc kể về cả về một cuộc đời với nhiều mối quan hệ vô cùngphức tạp…- Dự kiến cốt truyện+ Cốt truyện truyền thống, thường gồm các phần: Trình bày, khai đoạn (thắt nút), pháttriển, đỉnh điểm (cao trào) và kết thúc (mở nút).+ Cốt truyện phóng khoáng kiểu hiện đại: Là cốt truyện không theo lôgíc kể trên, có thểđảo lộn hoặc thiếu một phần nào đó hoặc có loại tự sự mà không có… chuyện (chỉ miêutả những dòng cảm xúc).Dù kể theo cách nào thì người kể (người viết) cũng cần chú chuẩn bị các yếu tố cấuthành truyện như: Đề tài, bố cục, các sự việc, chi tiết tiêu biểu, các nhân vật (chính, phụ),diễn biến câu chuyện và kết quả.- Cuối cùng ta hãy chia cốt truyện thành các đoạn, mỗi đoạn chọn một vài sự việc, chi tiếttiêu biểu nổi bật. Công việc này đòi hỏi ta phải quan sát và suy ngẫm, phải khôi phụcnhững ấn tượng đặc biệt mà ta đã đọc hay học được trong sách vở, trong cuộc sống. Đồngthời phải biết điều phối chúng sao cho cân xứng trong suốt cả bài văn.4. a) Sự việc “Một hôm, có nhà thiên văn về làng…chở hòn đá đi” là một sự việc quantrọng. Vì vậy khi kể rõ ràng không thể lược bỏ được sự việc này. Trong câu chuyện, nóchính là bước ngoặc cho toàn bộ những gì đang và đã diễn ra. Nếu không có sự việc ấythì chắc người làng và đám trẻ kia sẽ không bao giờ “nhận ra” vẻ đẹp của hòn đá. Nóchắc sẽ vẫn cứ nằm đấy xấu xí, xù xì và vô dụng mà thôi sự việc này làm đổi thay tiếntrình của truyện. Đồng thời, chính nó tạo ra nội dung tư tưởng của bài văn.b) Từ sự việc này có thể rút ra bài học: Khi lựa chọn sự việc và chi tiết tiêu biểu để kểchuyện hoặc để viết bài văn tự sự cần cân nhắc kĩ càng và thận trọng. Các sự việc chi tiếtDoc24.vnđược chọn, phải đảm bảo yêu cầu về sự quan trọng và nổi bật, phải góp phần dẫn dắt cốttruyện, phải tô đậm tính cách của nhân vật, tạo ra sự hấp dẫn và tập trung vào chủ đề củabài văn.5. Trong đoạn trích “Uy-lít-xơ trở về”, tác giả Hô-me-rơ đã kể lại toàn bộ quá trình Pê-nê-lốp thử thách Uy-lít-xơ trước khi hai người chính thức nhận ra nhau bằng “chìa khoá”là chiếc giường bí mật. Trong màn đoàn tụ ấy, cuối đoạn, tác giả có kể một sự việc quantrọng đó là việc Pê-nê-lốp chính thức nhận ra Uy-lít-xơ. Trong sự việc này các chi tiếttiêu biểu là các chi tiết miêu tả chiếc giường đặc biệt (gian phòng của hai vợ chồng đượcxây quanh cây cảm lãm, gốc cây được đẽo thành một chiếc chân giường làm thành chiếcgiường bất di bất dịch…). Đoạn kể này có thể coi là một thành công trong nghệ thuật kểchuyện sử thi của Hô-me-rơ. Nó độc đáo, bất ngờ và lôgíc bởi nó làm tô lên vẻ đẹp tínhcách và phẩm chất của các nhân vật sử thi. Lối kể này cũng tạo ra sự hấp dẫn li kì. Vì thếmà nó lôi cuốn, dục dã tính tò mò và sự quan tâm khám phá của người đọc sách.Doc24.vnTrên đây chỉ là phần trích dẫn 10 trang đầu của tài liệu và có thế hiển thị lỗi font, bạn muốn xem đầyđủ tài liệu gốc thì ấn vào nút Tải về phía dưới.