Cộng đồng chia sẻ tri thức Lib24.vn

Hướng dẫn soạn bài ca dao hài hước

ad354262bd7a4d7727359f19262502ff
Gửi bởi: Nguyễn Thị Minh Thư 27 tháng 5 2016 lúc 17:24:33 | Được cập nhật: 0 giây trước Kiểu file: DOCX | Lượt xem: 891 | Lượt Download: 0 | File size: 0 Mb

Nội dung tài liệu

Tải xuống
Link tài liệu:
Tải xuống

Các tài liệu liên quan


Có thể bạn quan tâm


Thông tin tài liệu

Hướng dẫn soạn bài Ca dao hài hướcI. KIẾN THỨC CƠ BẢN1. Những bài ca dao đư ợc giới thiệu trong bài này tiêu biểu cho tiếng cư ời giải trí, tiếng cư ời tự trào và tiếng cư ời châm biếm, phê phán xã hội.2. Tiếng cư ời tự trào (tự cư mình) là tiếng cư ời lạc quan yêu đời của ngư -ời lao động. Họ đã lấy chính cái nghèo của mình để tự trào một cách hồn nhiên, hóm hỉnh. Dù cuộc sống nghèo hèn như ng họ đã vư ợt lên để sống một cách lạc quan bằng cách "thi vị hóa" cuộc sống của mình.3. Tiếng cư ời giải trí là tiếng cư ời của niềm lạc quan yêu đời, là sản phẩm củaóc hài ớc và trào lộng của nhân dân ta. Tiếng cư ời giải trí cũng là một cách để quên đi những bộn bề lo âu vất vả của cuộc sống hàng ngày.4. Tiếng ười phê phán, châm biếm là tiếng cư ời hư ớng vào những thói xấu trong một bộ phận quần chúng nhân dân nhằm đả kích, cải biến nó hoặc tiêudiệt nó (những hạng ngư ời lư ời nhác, ham ăn, những thầy bói dởm, những quan lại bất tài, những người phụ nữ đỏng đảnh, trăng hoa...).Các bài ca dao hài ớc đều có cách khắc họa nhân vật rất điển hình, sử dụng nhiều yếu tố, chi tiết ời điệu hóa, cách dựng cảnh rất bài tình... để tạo ra những nét hài ớc hóm hỉnh mà châm biếm sâu cay.II. RÈN KĨ NĂNG1. Có thể sắp xếp bốn bài ca dao thành nhóm :- Nhóm tiếng cư ời tự trào bài số 1.- Nhóm tiếng cư ời châm biếm, phê phán xã hội: các bài 2, 3, 4.2. a) Cưới xin hôn lễ là một chuyện vô cùng hệ trọng và có nghĩa đối với cuộc đời của mỗi con người. Nó thường được chuẩn bị chu đáo và cẩn thận. Thế nhưng việc dẫn cư ới và thách cư ới đây đều rất khác thư ờng. Thực ra nó là hai màn tự trào về cảnh nghèo của ngư ời lao động. Chàng trai mở đầu màn dẫn cư ới bằng rất nhiều điều "to tát"( dẫn voi, dẫn trâu, dẫn bò ).Thế như ng chàng lại viện đủ lí do (mà lí do nào cũng hợp lí: dẫn voi…sợ quốccấm, dẫn trâu…sợ họ máu hàn, dẫn bò…sợ họ nhà nàng co gân để khư ớc từtất cả những việc làm này. Vậy là đám cư ới lí ra có voi, có trâu, có bò như ng rồi chẳng có gì cả. Không những vậy, chàng trai kia còn táo bạo “nhất quyết” đùa cợt đến cùng:Miễn là có thú bốn chânDẫn con chuột béo, mời dân, mời làngLời đáp của cô gái cũng… chẳng vừa. Thách cư ới mà lại thách "một nhà khoailang" thì dễ đấy như ng cũng có khác nào làm khó người ta. Song điều quan trọng không phải điểm này mà là chỗ cô gái hiểu "hoàn cảnh" của nhà em và nhà anh… cũng giống nhau thôi. Và nh thế đám cư ới chỉ cần một "nhà khoai lang" là cũng quá đủ rồi.Qua lời thách cư ới và lời dẫn cư ới, chúng ta có thể thấy đây ngư ời nông dân đã mang cái nghèo của chính mình ra để mà đùa cợt. Tiếng ời ấy hư ớngvào chính họ như ng cũng là để cho họ quên đi cảnh khổ mà lạc quan yêu đời và ham sống hơn.b) Bài ca dao có giọng hài ớc dí dỏm, đáng yêu là nhờ những yếu tố nghệ thuật :- Lối nói khoa trư ơng phóng đại dẫn voi, trâu, bò, nhà khoai lang...- Lối nói giảm dần voi trâu bò chuột củ to củ nhỏ củ mẻ củ rím, củ hà.- Cách nói đối lập, phủ định :+ dẫn voi/ sợ quốc cấm+ dẫn trâu/ sợ họ máu hàn+ dẫn bò/ sợ họ co gân+ dẫn lợn gà/ khoai lang- Chi tiết hài ớc, giàu liên tư ởng:Miễn là có thú bốn chânDẫn con chuột béo, mời dân, mời làng.3. So với tiếng cư ời trong bài tiếng cư ời các bài 2, 3, là tiếng cư ời đả kích, châm biến, phê phán xã hội. Nó hư ớng vào những thói hư tật xấu của một bộ phận trong nội bộ nhân dân. Những tật xấu đây tuy không đến mức bị đả kích một cách quyết liệt. Như ng trong khi nhẹ nhàng, thân tình nhắc nhở, thái độ của nhân dân ta cũng không kém phần sâu sắc. Hai đối tượng được dẫn ra để cười cợt đây là những người chồng lười nhác, vô dụng và những người vợ vô duyên xấu tính nhưng lại ưa nịnh hót.Có thể thấy nét riêng hài ước của từng bài :- Bài và chế giễu loại đàn ông yếu đuối, ời nhác trong xã hội Bức tranh thứ nhất :Làm trai cho đáng sức traiKhom lư ng chống gối, gánh hai hạt vừng.Tiếng cư ời trong câu thơ này bật lên từ nghệ thuật phóng đại và thủ pháp đối lập. Ngư ời ta có thể yếu ớt như ng chắc chắn không ai yếu đến mức "khom lư ng chống gối" (ráng hết sức) để "gánh hai hạt vừng" (hai vật quá nhỏ) như vậy. Vậy ra cách nói kia chỉ là một so sánh kín đáo để chế nhạo những kẻ lười nhác trong lao động. Thông điệp mà bài ca dao muốn nhắc nhở những hạng ngư ời kia là hãy sống sao cho mạnh mẽ, vững vàng. Làm trai không được lại, không nên sống nhờ vào người khác.+ Bức tranh thứ hai :Chồng người đi ng ợc về xuôiChồng em ngồi bếp sờ đuôi con mèo .H ướng mũi tên đả kích vào loại đàn ông ời nhác, không có chí lớn. Nó có khác gì chú mèo kia cứ hàng ngày ăn rồi lại nằm cuộn tròn nơi xó bếp. Làngư ời chủ của gia đình mà ời nhác, vô tích sự như thế thì hỡi ôi! thảm hại biết chừng nào.- Bài là bài ca dao chế giễu loại phụ nữ đỏng đảnh, vô duyên. Tiếng ười của bài ca dao lại một lần nữa chủ yếu được xây dựng dựa trên nghệ thuật phóng đại và những liên ưởng phong phú của tác giả dân gian. Đằng sau tiếng ười hài ớc, giải trí, mua vui, tác giả dân gian vẫn muốn thể hiện một lời châm biếm nhẹ nhàng tới loại phụ nữ vô duyên đỏng đảnh một loại ngư ời không phải không có trong xã hội.4. Những biện pháp nghệ thuật thư ờng ược sử dụng trong ca dao hài ước:- Cư ờng điệu phóng đại, ương phản đối lập.- Khắc họa nhân vật bằng những nét điển hình có giá trị khái quát cao.- Dùng ngôn ngữ đời thư ờng như ng thâm thúy và sâu sắc.- Có nhiều liên ưởng độc đáo, bất ngờ, lí thú.5. Lời thách cư ới của cô gái "Nhà em thách ưới một nhà khoai lang" là một lời ứng xử khôn khéo, thông minh. Như trên đã phân tích, cô gáikhông những không mặc cảm mà còn bằng lòng với cảnh nghèo, tỏ ra vui và thích thú trong lời thách cư ới (dù chỉ là lời đối đáp nam nữ trong dân ca).Lời thách cư ới ấy là tiếng cư ời tự trào của ngư ời lao động. Nó tô đậm vẻ đẹptâm hồn, sự vô tư hồn nhiên và niềm lạc quan yêu đời của họ ngay trong cảnh nghèo nàn.6. Tham khảo một số bài ca dao hài ước phê phán dư ới đây:- Lấy chồng cho đỡ nắng ưaChẳng ngờ chồng lại ngủ tr ưa đến giờ.- Gái sao chồng đánh chẳng chừaĐi chợ vẫn giữ cùi dừa bánh đa.- Bực mình chẳng muốn nói raMuốn đi ăn cỗ chẳng ma nào mời- Anh đừng chê thiếp xấu xa,Bởi ch ưng bác mẹ sinh ra thế này.Anh ham xóc đĩa cò quay,Máu mê cờ bạc, lại hay ượu chè.- Lấy chồng từ thuở ời lămChồng chê tôi bé chẳng nằm cùng tôi.- Sông bao nhiêu ước cũng vừaTrai bao nhiêu vợ cũng ch ưa bằng lòng- Tối tối chị giữ mất buồngCho em manh chiếu, nằm suông chuồng bòMong chồng chồng chẳng xuống choĐến cơn chồng xuống gà gáy dồn.- Thầy cúng ngồi cạnh gi ường thờMồm thì lẩm bẩm tay sờ đĩa xôi.- Số cô chẳng giàu thì nghèoNgày ba ơi tết thịt treo trong nhàSố cô có mẹ có chaMẹ cô đàn bà cha cô đàn ông...Trên đây chỉ là phần trích dẫn 10 trang đầu của tài liệu và có thế hiển thị lỗi font, bạn muốn xem đầyđủ tài liệu gốc thì ấn vào nút Tải về phía dưới.