Giáo án Sinh học 12 bài Biến động số lượng cá thể của quần thể sinh vật

GIÁO ÁN SINH HỌC 12 CBBài 39. BIẾN ĐỘNG SỐ LƯỢNG CÁ THỂ CỦA QUẦN THỂ SINH VẬTI. MỤC TIÊU BÀI HỌC:- Kiến thức: Nêu được các hình thức biến động số lượng cá thể của quần thể. Nguyên nhân gây nên biến động số lượng cá thể trong quần thể và guyên nhân quần thể tự điều chỉnh về trạng thái cân bằng.- Nêu được cách điều chỉnh số lượng cá thể.- Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng quan sát tranh, phân tích tổng hợp, rút ra kết luận.II. CHUẨN BỊ- Giáo viên: Giáo án, SGK, tranh phóng to các hình 39.1 39.3 SGK.- Học sinh: SGK, đọc trước bài học.- Các NTST điều chỉnh mật độ cá thể của quần thể và trạng thái cân bằng của QT.III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC:Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thứcHoạt ộng 1.1. Ổn định tổ chức lớp học: Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số.2. Kiểm tra bài cũ:- Tăng trưởng theo tiềm năng sinh học của QT khác với tăng trưởng thực tế như thế nào?- Hậu quả của tăng dân số là gì? Cần làm gì để khắc phục hậu quả đó?Hoạt động 2: Tìm hiểu sự biến động số lượng cá thể.GV: Biến động theo chu kì là gì? Ví dụ.- Vì sao số lượng thỏ và mèo rừng lại tăng và giảm theo chu kì gần giống nhau?HS: Nghiên cứ thông tin SGK và quan sát hình 39.2 SGK để trả lời.GV: Nhận xét về sự biến động số lượngcá thể thỏ Ôxtrâylia? Thế nào biến động số lượng cá thể của quần thể không theo chu kì?HS: Nghiên Cứu thông tin SGK và hình 39.2 để trả lời.GV: Nhận xét và bổ sung. I. BIẾN ĐỘNG SỐ LƯỢNG CÁ THỂBiến ộng số ợng cá thể của quần thể là sự ng hay giảm số ợng cá thể của quần thể1. Biến động theo chu kì:- Biến động số lượng cá thể của quần thể theo chu kì là biến động xảy ra do những thay đổi có chu kì của điều kiện môi trường.VD:+ Vào tuần tr ng cua thiếu thức nên sinh sản kém vì vậy giảm số ợng+ Việt Nam Ruồi muỗi phát triển từ tháng3- tháng 6. Ếch nhái thì phát triển vào mùa a(tháng 6- tháng 10)+ Cá vùng biển Pêru có chu kì biến ộng là khi có dòng ớc nóng NinôGIÁO ÁN SINH HỌC 12 CBHoạt động 3: Tìm hiểu nguyên nhân gây biến động và sự điều chỉnh số lượng cá thể của quần thể.GV: Hãy nêu những nguyên nhân gây nên sự biến động số lượng cá thể của các quần thể theo chu kì và không theo chu kì trong các ví dụ đã nêu phần theo gợi bảng 39?HS: Nghiên cứu thông tin trang 171, 172 để hoàn thành nội dung cần trả lời trong bảng 39GV: Nhận xét bổ sung để hoàn thiện kiến thức.GV: Quần thể điều chỉnh số lượng cá thể của quần thể theo cơ chế nào? chảy về làm nhiệt ớc ng 0C, nồng muối thay ổi, làm cá chết hàng loạt2. Biến động không theo chu kì.- Biến động số lượng cá thể của quần thể không theo chu kì là biến động mà số lượng cá thể của quần thể tăng hay giảm một cách đột ngột do điều kiện bất thường của thời tiết như lũ lụt, bão, cháy rừng, dịch bệnh…- VD: +Rừng tràm Minh th ợng(Ca mau) bị cháy vào tháng 2002 làm chết hàng loạt ộng vật và thực vật.+ miền Bắc Việt Nam, số ợng bò sát và ếch nhái giảm mạnh vào những có nhiệt xuống ới 0C.+Rét ậm vào tháng giêng 2008, làm chết nhiều trâu bò và các ộng vật khácII. NGUYÊN NHÂN GÂY BIẾN ĐỘNG VÀ SỰ ĐIỀU CHỈNH SỐ LƯỢNG CÁ THỂ CỦA QUẦN THỂ.1. Nguyên nhân gây biến động số lượng cá thể của quần thể.a. Do thay đổi của các nhân tố vô sinh.- Nhóm các nhân tố vô sinh tác động trực tiếp lên sinh vật mà không phụ thuộc vào mật độ cá thể trong quần thể.- Các nhân tố sinh thái vô sinh ảnh hưởngđến trạng thái sinh lí của các cá thể. Sốngtrong điều kiện tự nhiên không thuận lợi,sức sinh sản của cá thể giảm, khả năng thụtinh kém, sức sống của con non thấp….b. Do thay đổi của các nhân tố hữu sinh.- Nhóm các nhân tố hữu sinh luôn bị chi phối(phụ thuộc )bởi mật độ cá thể của quần thể. Sự cạnh tranh giữa các cá thể cùng một đàn, số lượng kẻ thù, sức sinh sản và mức độ tử vong sự phát tán của các cá thể…ảnhhưởng rất lớn tới sự biến động số lượng cá thể trng quần thể.2. Sự điều chỉnh số lượng cá thể của quầnGIÁO ÁN SINH HỌC 12 CBHS: Nghiên cứu thông tin SGK và thảoluận để trả lời câu hỏi.GV: Nhận xét, bổ sung hoàn thiện kiến thức.GV: Quần thể đạt trạng thái cân bằng khi nào? Các nhân tố vô sinh, hữu sinh ảnh hưởng như thế nào đến trạng thái cân bằng của quần thể? Cho ví dụ?HS: Nghiên cứu thông tin SGK và trả lời. thể.- Trong điều kiện môi trường sống thuận lợi,nguồn thức ăn dồi dào, ít kẻ thù…mức sinh sản tăng, mức tử vong giảm, nhập cư tăng Số lượng cá thể của quần thể tăng lên.- Ngược lại, khi số lượng cá thể tăng lên cao, nguồn sống trong môi trường trở lên thiếu hụt, cạnh tranh gay gắt giữa các cá thể,làm mức độ tử vong tăng và mức sinh sản giảm, xuất cư tăng Số lượng cá thể của quần thể lại được điều chỉnh giảm đi.3. Trạng thái cân bằng:- Khả năng tự điều chỉnh số lượng cá thể khisố lượng cá thể của quần thể giảm xuống quá thấp hoặc tăng lên quá cao, dẫn tới trạngthái cân bằng của quần thể.- Quần thể câng bằng khi số lượng cá thể ổn định và phù hợp với cung cấp nguồn sống của môi trường.- Các nhân tố ảnh hưởng đến trạng thái của quần thể: nhân tố vô sinh và nhân tố hữu sinh 4. Củng cố:- Nguyên nhân của những biến động số lượng cá thể của quần thể?- Quần thể điều chỉnh số lượng cá thể như thế nào? Khi nào quần thể được điều chỉnh về mức cân bằng?5. Dặn dò: Trả lời các câu hỏi cuối bài trong SGK.- Đọc trước bài 40.Trên đây chỉ là phần trích dẫn 10 trang đầu của tài liệu và có thế hiển thị lỗi font, bạn muốn xem đầyđủ tài liệu gốc thì ấn vào nút Tải về phía dưới.