Cộng đồng chia sẻ tri thức Lib24.vn

Soạn bài Bố cục của văn bản

Gửi bởi: Nguyễn Thị Ngọc 30 tháng 12 2019 lúc 14:49:04


Mục lục
* * * * *

I. BỐ CỤC CỦA VĂN BẢN

Bố cục của văn bản

Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi

  • NGƯỜI THẦY ĐẠO CAO ĐỨC TRỌNG

          Ông Chu Văn An đời Trần nổi tiếng là một người thầy giáo giỏi, tính tình cứng cỏi không màng danh lợi.

          Học trò theo ông rất đông. Nhiều người đỗ cao và sau này giữ những trọng trách trong triều đình như các ông Phạm Sư Mạnh, Lê Bá Quát, vì thế vua Trần Minh Tông vời ông ra dạy thái tử học. Đến đời Dụ Tông, vua thích vui chơi, không coi sóc tới việc triều đình, lại tin dùng bọn nịnh thần. Ông nhiều lần can ngăn nhưng vua không nghe. Cuối cùng ông trả lị mũ áo cho triều đình, từ quan về làng.

          Học trò của ông, từ người làm quan to tới những người bình thường, khi có dịp thăm thầy cũ, ai cũng giữ lễ. Nếu họ có điều gì không phải, ông trách mắng ngay, có khi không cho vào thăm.

          Khi ông mất, mọi người đều thương tiếc. Ông được thờ tại Văn Miếu ở kinh đô Thăng Long.

(Theo Phan Huy Chú)

Trả lời câu hỏi:

1. Bố cục của văn bản “Người thầy đạo cao đức trọng”.

Văn bản trên có thể chia thành 3 phần:

- Phần 1 (Từ đầu… “không màng danh lợi”)

- Phần 2 (tiếp… “không cho ai vào thăm”)

- Phần 3 (còn lại)

2. Hãy cho biết nhiệm vụ từng phần trong văn bản trên

- Phần 1 (mở bài): Giới thiệu về thầy Chu Văn An

- Phần 2 (thân bài): Thầy Chu Văn An vừa là người thầy giỏi, nghiêm khắc có nhiều học trò theo học thành tài. Thầy lại là bậc trung thần, đức trọng.

- Phần 3 ( kết bài): Niềm tiếc thương và kính trọng đối với thầy Chu Văn An.

3. Phân tích mối quan hệ giữa các phần trong văn bản trên.

- Phẩn mở đầu: giới thiệu về chủ đề văn bản (người thầy Chu Văn An- tài cao đức trọng)

- Phần thân bài: Trình bày các khía cạnh liên quan tới chủ đề của văn bản. Giải quyết chủ đề đã nêu ở phần mở bài.

- Phần kết: Tổng kết các chủ đề của văn bản

➜ Cả ba phần có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, các phần được sắp xếp theo trình tự hợp lý để thể hiện chủ đề của văn bản.

4.

- Bố cục của văn bản là sự tổ chức các đoạn văn thể hiện chủ đề.

- Bố cục văn bản gồm 3 phần: Mở bài, thân bài, kết bài.

- Nhiệm vụ của từng phần:

   + Phần mở bài: Nêu chủ đề văn bản.

   + Phần thân bài: Trình bày các khía cạnh của chủ đề.

   + Phần kết bài: Tổng kết chủ đề của văn bản.

II. CÁCH BỐ TRÍ, SẮP XẾP NỘI DUNG PHẦN THÂN BÀI CỦA VĂN BẢN

1.

- Thân bài của văn bản Tôi đi học của Thanh Tịnh kể về: Trên đường đến trường, trên sân trường, khi vào lớp học.

- Các sự kiện này được sắp xếp theo trình tự thời gian và không gian.

2.

- Phần thân bài của văn bản Trong lòng mẹ trình bày diễn biến tâm trạng của cậu bé Hồng. Hãy chỉ ra diễn biến tâm trạng của cậu bé trong phần Thân bài.

- Phần thân bài của văn bản Trong lòng mẹ trình bày diễn biến tâm lý của bé Hồng: Bé Hồng thương mẹ ➜ căm thù những cổ tục đã đầy đọa mẹ ➜ bỏ ngoài tai những lời nói từ dã tâm thâm độc của người cô ➜ nỗi sung sướng khi được gặp mẹ.

3.

- Khi miêu tả người trình bày lần lượt: hình dáng, cử chỉ, nét mặt, giọng nói, sở thích, tình cảm.

- Khi miêu tả con vật lần lượt theo trình tự: tả bao quát hình dáng, tả chi tiết các bộ phận, chú ý đến tiếng kêu, màu lông, thói quen, quan hệ của con vật với người.

4.

- Phần thân bài Người thầy đạo cao đức trọng trình bày việc Chu Văn An có nhiều học trò giỏi, đỗ đạt cao ➜ Chu Văn An là người thầy giáo giỏi.

- Chi tiết Chu Văn An có nhiều lần can ngăn vua, ông cáo quan về quê ➜ Chu Văn An là người cương trực, tính tình thẳng thắn, không màng danh lợi.

5.

- Cách sắp xếp phần thân bài của văn bản tùy thuộc vào chủ đề.

- Có những bài sắp xếp theo trình tự thời gian, không gian, kết hợp với thời gian và không gian hoặc cho sự phát triển của sự việc theo một mạch suy luận, phù hợp với sự triển khai chủ đề và tiếp nhận của người đọc.

III. GHI NHỚ

- Bố cục của văn bản là sự tổ chức các đoạn văn để thể hiện chủ đề. Văn bản thường có bố cục 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài.

- Phần Mở bài có nhiệm vụ nêu ra chủ đề của văn bản. Phần Thân bài thường có một số đoạn nhỏ trình bày các khía cạnh của chủ đề. Phần Kết bài tổng kết chủ đề của văn bản.

- Nội dung phần Thân bài được trình bày theo trình tự tùy thuộc vào kiểu văn bản, chủ đề, ý đồ giao tiếp của người viết. Nhìn chung, nội dung ấy thường được sắp xếp theo trình tự thời gian và không gian, theo sự phát triển của sự việc hay theo mạch suy luận, sao cho phù hợp với sự triển khai chủ đề và sự tiếp nhận của người đọc.

LUYỆN TẬP

Bài 1.

a. Đoạn văn (a) nói tới chủ đề cánh rừng chim ở phương Nam.

- Cách sắp xếp theo trình tự: từ xa đến gần, từ trong ra ngoài, từ gần ra xa.

b. Đoạn (b) trình bày chủ đề vẻ đẹp của Ba Vì theo mùa trong năm.


Được cập nhật: hôm qua lúc 9:24:23 | Lượt xem: 595

Các bài học liên quan