I. Lý thuyết

1. Bài tiết

- Bài tiết là: hoạt động của cơ thể lọc và thải các chất cặn bã do quá trình trao đổi chất của tế bào và cơ thể tạo ra (CO2, nước tiểu, mồ hôi…) hoặc 1 số chất được đưa vào cơ thể quá nhiều có thể gây hại cho cơ thể (các ion, thuốc …).

- Các sản phẩm chủ yếu và cơ quan thực hiện bài tiết

Sản phẩm thải chủ yếu	Cơ quan bài tiết chủ yếu
CO2	Phổi
Nước tiếu	Thận
Mồ hôi	Da

 

- Lưu ý: Khi sự bài tiết các chất thải bị trì trệ bởi 1 lí do nào đó ​\(\rightarrow\)  các chất thải bị tích tụ trong máu  ​\(\rightarrow\)   biến đôi tính chất của môi trường trong cơ thể   ​  \(\rightarrow\)  cơ thể bị nhiễm độc   \(\rightarrow\) ​     mệt mỏi, nhức đầu, thậm chí hôn mê và chết.  

- Vai trò của hệ bài tiết:

+ Giúp cơ thể thải các chất độc hại ra ngoài.

+ Nhờ hoạt động hệ bài tiết mà tính chất môi trường bên trong cơ thể luôn ổn định   \(\rightarrow\)​     hoạt động trao đổi chất diễn ra bình thường.

2. Cấu tạo hệ bài tiết nước tiểu

            - Hệ bài tiết nước tiểu gồm: thận, ống dẫn nước tiểu, bóng đái và ống đái

- Trong đó, cơ quan quan trọng nhất là thận.

+ Cấu tạo của thận gồm: phần vỏ và phần tủy với c ác đơn vị chức năng của thận cùng các ống góp và bể thận

  

  + Thận gồm 2 quả. Mỗi quả thận có tới 1 triệu đơn vị chức năng để lọc máu và hình thành nước tiểu.

+ Mỗi đơn vị chức năng gồm: cầu thận, nang cầu thận và các ống thận

  

 

- Cầu thận thực chất là 1 túi mao mạch dày đặc, khoảng 50 mao mạch xếp song song thành 1 khối cầu thận nằm trong nang cầu thận.

II. Hướng dẫn trả lời câu hỏi SGK

Câu 1. Bài tiết đóng vai trò quan trọng như thế nào với cơ thể sống?

Hướng dẫn trả lời:

Nhờ hoạt động bài tiết mà các tính chất của môi trường bên trong (pH, nồng độ các ion, áp suất thẩm thấu, ...) luôn ổn định, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động trao đổi chất diễn ra bình thường.

Câu 2. Các sản phẩm thải chủ yếu của cơ thể là gì ? Việc bài tiết chúng do các cơ quan nào đảm nhiệm ?

Hướng dẫn trả lời :

Các sản phẩm thải chủ yếu của cơ thể là C02, mồ hôi, nước tiểu.

Các cơ quan bài tiết các sản phẩm trên :

- Hệ hô hấp thải loại C02.

- Da thải loại mồ hôi.

- Hệ bài tiết nước tiểu thải loại nước tiểu.

Câu 3. Hệ bài tiết nước tiểu có cấu tạo như thế nào ?

Hướng dẫn trả lời :

 Cấu tạo của hệ bài tiết nước tiểu :

- Hệ bài tiết nước tiểu gồm : thận, ống dẫn nước tiểu, bóng đái và ống đái.

- Thận là cơ quan quan trọng nhất của hệ bài tiết nước tiểu, gồm 2 quả thận ; mỗi quả chứa khoảng 1 triệu đơn vị chức năng để lọc máu và hình thành nước tiểu.

- Mỗi đơn vị chức năng gồm cầu thận (thực chất là một búi mao mạch máu), nang cầu thận (thực chất là một cái túi gồm 2 lớp bao quanh cầu thận), ống thận.