Cách làm bài nghị luận về một tư tưởng đạo lí

Lý thuyết

• Bài tập: trang 36 sgk Ngữ Văn 9 tập hai

Bài tập: trang 36 sgk Ngữ Văn 9 tập hai

Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi.

THỜI GIAN LÀ VÀNG

Ngạn ngữ có câu: Thời gian là vàng. Nhưng vàng thì mua được mà thời gian không mua được. Thế mới biết vàng có giá trị mà thời gian là vô giá.

Thật vậy, thời gian là sự sống. Bạn vào bệnh viện mà xem, người bệnh nặng, nếu kịp thời chạy chữa thì sống, để chậm là chết.

Thời gian là thắng lợi. Bạn hỏi các anh bộ đội mà xem, trong chiến đấu, biết nắm thời cơ, đánh địch đúng lúc là thắng lợi, để mất thời cơ là thất bại.

Thời gian là tiền. Trong kinh doanh, sản xuất hàng hoá đúng lúc là lãi, không đúng lúc là lỗ.

Thời gian là tri thức. Phải thường xuyên học tập thì mới giỏi. Học ngoại ngữ mà bữa đực, bữa cái, thiếu kiên trì, thì học mấy cũng không giỏi được.

Thế mới biết, nếu biết tận dụng thời gian thì làm được bao nhiêu điều cho bản thân và cho xã hội. Bỏ phí thời gian thì có hại và về sau hối tiếc cũng không kịp.

(Phương Liên)

Câu hỏi:

a. Văn bản thuộc loại nghị luận nào?

b. Văn bản nghị luận vấn đề gì? Chỉ ra luận điểm chính của nó?

c. Phép lập luận chủ yếu của văn bản này là gì? Cách lập luận trong bài có sức thuyết phục như thế nào?

Hướng dẫn giải

a. Văn bản thuộc loại nghị luận về một tư tưởng đạo lí

b. Văn bản nghị luận vấn đề:  giá trị của thời gian

Luận điểm chính:

• Thời gian là sự sống
• Thời gian là thắng lợi
• Thời gian là tiền
• Thời gian là tri thức

c. Phép lập luận chủ yếu của bài: phân tích và chứng minh.

Cách lập luận trong bài chứng minh bằng những dẫn chứng từ thực tiễn. Mạch triển khai lập luận của bài văn đơn giản nhưng cô đọng, sáng rõ và chặt chẽ.