Ra-Ma buộc tội

Mục lục

* * * * *

Câu 1 (Trang 59 – SGK)

Sau khi chiến thắng, Ra-mà và Xi-ta gặp lại nhau trước sự chứng kiến của mọi người.
a. Công chúng đó bao gồm những ai?
b. Hoàn cảnh đó đã tác động như thế nào đến tâm trạng, ngôn ngữ đối thoại của Ra-ma, Xi-ta ?

Hướng dẫn giải

a. Sau khi chiến thắng, Ra-ma và Xi-ta gặp lại nhau trước sự chứng kiến của tất cả anh em, bạn hữu trung thành của Ra-ma (Lắc-ma-na, Xu-gri-va, Ha-nu-man, Vi-phi-sa-na), quân đội khỉ, quan quân, dân chúng của vương quốc quỷ.

b. Với Ra-ma, lúc này chàng không chỉ đứng trên tư cách một người chồng mà còn trên tư cách một người anh hùng, một đường quân vương. Với tư cách ấy, chàng ở trong một hoàn cảnh vô cùng khó xử: vừa yêu thương xót xa cho vợ nhưng vẫn phải giữ bổn phận gương mẫu của một đức vua anh hùng: "Thấy người đẹp khuôn mặt bông sen với những cuộn tóc lượn sóng đứng trước mặt mình, lòng Ra-ma đau như dao cắt. Nhưng vì sợ tai tiếng, chàng bèn nói với nàng, trước mặt những người khác...".

Cũng như vậy, Xi-ta vừa là người vợ của Ra-ma, đồng thời cũng là hoàng hậu của một nước. Lời của nàng nói không phải chỉ hướng vào Ra-ma mà còn là hướng vào cộng đồng, để mọi người hiểu được tấm lòng của nàng. Lúc đầu nàng ra sức van nài trong khuôn khổ quan hệ tình nghĩa vợ chồng (lời thoại xưng hô chàng - thiết) nhưng rồi nàng chuyển sang quan hệ xã hội: "Hỡi đức vua!... Người...". Sự thay đổi cách xưng hô ấy cũng cho thấy tình thế khó xử của Gia-na-ki "trước mặt đông đủ mọi người".

Câu 2 (Trang 59 – SGK)

Theo lời tuyên bố của Ra-ma:
a Chàng giao tranh với quỷ Ra-va-na, tiêu diệt hắn để giải cứu Xi-ta vì động cơ gì?
b. Chàng ruồng bỏ Xi-ta vì lí do gì ?
c. Phân tích những lời nói lặp di lặp lại nhiều làn trong lời nói của Ra-ma cho thấy ý chí, tâm trạng của chàng.
d. Phân tích thái độ của Ra-ma khi Xi-ta bước lên giàn lửa.

Hướng dẫn giải

a. “Theo lời tuyên bố của Ra-ma thì chàng giao tranh với quỷ Ra-va-na, tiêu diệt hắn để giải cứu Xi-ta vì danh dự người anh hùng bị xúc phạm khi Ra-va-na dám cướp vợ của chàng.
b. Sau khi cứu được Xi-ta, Ra-ma tuyên bố từ bỏ Xi-ta bởi vì, chàng nói : “Người đã sinh trưởng trong một gia đình cao quý có thể nào lại thấy về một người vợ từng sống trong nhà kẻ khác, đơn giản chỉ vì mụ ta là một vật để yêu đương ?’’. Đây là vấn đề danh dự. Danh dự không thể cho phép người anh hùng chấp nhận một người vợ đã chung chạ với người khác. Tuy nhiên, ngoài vấn đề danh dự, trong lòng Ra-ma còn trỗi lên tình cảm ghen tuông nữa. Sự ghen tuông dày vò Ra-ma. Từ sự ghen tuông, Ra-ma đã ngờ vực sự trong trắng của Xi-ta.
c. Những lời nói lặp di lặp lại nhiều làn trong lời nói của Ra-ma cho thấy ý chí, tâm trạng của chàng là (nhân phẩm, tiếng tăm, uy tín, gia đình cao quý, dòng họ lừng lẫy, trả thù sự lăng nhục, ...) của một đức vua cao quý, anh hùng.
d. Khi Xi-ta bước lên giàn lửa, Ra-ma cũng căng thẳng vô cùng. Đó cũng là một thử thách dữ dội đối với Ra-ma bởi chàng không thể nghĩ rằng hành động của Xi-ta lại quyết liệt như vậy. Trong tình thế "tiến thoái lưỡng nan" vì thế mà: "Vào lúc đó, chẳng ai trong đám bạn hữu dám nói gì với Ra-ma, hoặc nhìn vào chàng; lúc đó nom chàng khủng khiếp như thần chết.

Câu 3 (Trang 59 – SGK)

Trong lời đáp của mình, Xi-ta đã nhấn mạnh như thế nào về:

Sự khác biệt giữa tư cách, đức hạnh của nàng và loại phụ nữ tầm thường thấp kém?
Sự khác biệt giữa điều tùy thuộc vào số mệnh của nàng, vào quyền lực khác và điều trong vòng kiểm soát của nàng?
Từ vai trò của thần A-nhi trong văn hóa Ấn Độ, có thể hiểu như thế nào về quyết định bước lên giàn lửa và những lời cầu khẩn thần A-nhi của nàng Xi-ta

Hướng dẫn giải

Trước hết, Xi-ta khẳng định tư cách và đức hạnh của nàng không thể so sánh với hạng phụ nữ thấp kém tầm thường được. Nàng là con của thần Đất Mẹ và những phụ nữ tầm thường dễ dàng thay lòng đổi dạ nhưng nàng là người vợ từng từ bỏ cung điện theo chồng vào rừng, chia sẻ mọi gian nan, cay đắng cùng chồng
Lí do thứ hai còn thuyết phục hơn nữa. Việc nàng bị bắt cóc, việc quỷ Ra-va-na động chạm vào thân thể nàng khi nàng ngất đi và đưa nàng về đảo Lan-ka là điều ngoài ý muốn của nàng, là do số mệnh nàng như thế. Còn trái tim, tình yêu của nàng, những gì nằm trong vòng kiểm soát của nàng thì điều thuộc về Ra-ma.
Không thuyết phục được chồng, cuối cùng, Xi-ta đã chọn một hành động quyết liệt hơn: bước lên giàn lửa. Nàng cầu khấn thần Lửa A-nhi làm chứng cho sự trong trắng của mình và bước vào lửa, bởi chỉ có thần Lửa mới có thể chứng minh phẩm tiết thủy chung của nàng. Qua đó khẳng định tấm lòng thủy chung và trong trắng của nàng.

Câu 4 (Trang 59 – SGK)

Phân tích thái độ của công chúng khi chứng kiến Xi-ta bước vào lửa.

Hướng dẫn giải

Có thể nói cảnh Xi-ta bước vào lửa là một cảnh đầy kịch tính, vừa hào hùng và vừa rất bi thương. Chính vì vậy nó khiến cho quan quân và dân chúng của cả hai bên cũng như anh em bạn hữu vô cùng xúc động ("Ai nấy, già cũng như trẻ đau lòng đứt ruột... Các phụ nữ bật ra tiếng kêu khóc thảm thương. Cả loài Rak-sa-xa lẫn loài Va-na-ra cũng kêu khóc vang trời trước cảnh tượng đó"). Ai cũng xúc động, đau xót bởi nếu không có phép mầu thần linh, thì chẳng phải nàng Xi-ta sẽ chết oan uổng sao. Cảnh Xi-ta bước lên giàn lửa là biểu tượng tập trung nhất cho hình mẫu người phụ nữ lí tưởng của Ấn Độ thời cổ đại.