Bài 23 : Sông và hồ

Lý thuyết

Bài 2 (SGK trang 72)

Sông và hồ khác nhau như thế nào

Hướng dẫn giải

	Sông	Hồ
Khái niệm	- Là dòng chảy tương đối thường xuyên trên bề mặt lục địa.	- Là một lượng nước lớn đọng trên bề mặt lục địa.
Cấu tạo	- Gồm nhiều bộ phận như lưu vực, hạ lưu, phụ lưu,... tạo thành hệ thống sông.	- Cấu tạo đơn giản hơn sông.

Bài 1 (SGK trang 72)

Thế nào là hệ thống sông, là lưu vực sông?

Hướng dẫn giải

Hệ thống sông là một hệ thống gồm: sông chính, phụ lưu, chi lưu hợp lại.

Lưu vực sông là nguồn đất đai cung cấp nước thường xuyên cho một con sông.

Bài 4 (SGK trang 72)

Dựa vào bảng sau, hãy tính và so sánh tổng lượng nước (bằng m³) của sông Hồng và sông Mê Công trong mùa cạn và mùa lũ. Vì sao có sự chênh lệch đó?

Bảng: Lưu vực và tổng lượng nước của sông Hồng và sông Mê Công

	Sông Hồng	Sông Mê Công
Lưu vực (km2)	143.700	795.000
Tổng lượng nước (tỉ m3/năm)	120	507
Tổng lượng nước mùa cạn (%)	25	20
Tổng lượng nước mùa lũ (%)	75	80

 

Hướng dẫn giải

Tổng lượng nước của sông Hồng:

- Mùa cạn: 120m³ X (25/100) = 30m³

- Mùa lũ: 120m³ X (75/100) = 90m³

Tổng lượng nước của sông Cửu Long:

- Mùa cạn: 507m³ X (20/100) = 101,4m³

- Mùa lũ: 507m³ X (80/100) = 405,6m³

Có sự chênh lệch đó vì diện tích lưu vực ở sông Cửu Long lớn hơn 4,6 lần so với sông Hồng. Do đó lượng nước mùa cạn và lũ của sông Cửu Long đều lớn hơn ở sông Hồng.

Bài 3 (SGK trang 72)

Em hiểu thế nào là tổng lượng nước trong mùa cạn và tổng lượng nước trong mùa lũ của một con sông?

Hướng dẫn giải

Tổng nước mưa trong mùa cạn là vào mùa cạn nước sông dâng lên dc bao nhiêu nước thì được tính vào làm 1 tổng. Lượng nước trong mùa lũ cũng vậy. Lượng nước trong mua lũ bao giờ cũng gấp từ 2-4 lần lượng nước mùa cạn

Câu C2 (SGK trang 71)

Qua bảng trên, hãy so sánh lưu vực và tổng lượng nước của sông Mê Công và sông Hồng.

Hướng dẫn giải

Sông Mê Công có tổng lượng nước gấp khoảng 4,2 lần tổng lượng nước sông Hồng. Diện tích lưu vực của sông Mê Công gấp khoảng 4,7 lần diện tích lưu vực sông Hồng.

Câu C3 (SGK trang 71)

Bằng những hiểu biết thực tế, em hãy cho ví dụ về những lợi ích của sông.

Hướng dẫn giải

Các lợi ích của sông là:

- Đường giao thông.

- Cung cấp nước cho các hoạt động sản xuất và đời sống.

- Cung cấp nguồn lợi thuỷ sản đáng kể, đồng thời còn là nơi để nuôi trồng thuỷ sản.

- Bồi tụ phù sa cho các đồng bằng.

- Sông còn tạo cảnh quan cho du lịch.

Câu C4 (SGK trang 72)

Hãy nêu tên một số hồ nhân tạo mà em biết. Các hồ này có tác dụng gì?

Hướng dẫn giải

Tên một số hồ nhân tạo:

- Hồ Thác Bà. - Hồ cấm Sơn.

- Hồ Hoà Bình - Hồ Đắc Lắc.

- Hồ Trị An.
Tác dụng: cung cấp nước cho các nhà máy thủy điện, cung cấp thùy sản, cung cấp nước tưới,..

Câu C1 (SGK trang 70)

- Dựa vào lược đồ hình 59, hãy xác định lưu vực, các phụ lưu và chi lưu của con sông chính.

- Theo em lưu lượng của một con sông lớn hay nhỏ phụ thuộc vào những điều kiện nào?

Hướng dẫn giải

* Lưu vực của hệ thống sông ở hình 59 SGK gồm toàn bộ diện tích tô màu xanh cùng với diện tích các sườn núi của hai dãy núi ở hai bên của hệ thống sông.

* Hệ thống sông này gồm ba phụ lưu và bốn chi lưu.

* Lưu lượng của một con sông là lớn hay nhỏ phụ thuộc vào:

- Diện tích lưu vực.

- Nguồn cung cấp nước.

- Diện tích mặt cắt ngang của sông.