Bài 1: Sự phụ thuộc của cường độ dòng diện vào hiệu điện thế giữa hai đầu vật dẫn

Lý thuyết

Bài 1.1 trang 4 Sách bài tập (SBT) Vật lí 9

Khi đặt vào hai đầu dây dẫn một hiệu điện thế 12V thì cường độ dòng điện chạy qua nó là 0,5A. Nếu hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây dẫn đó tăng lên đến 36V thì cường độ dòng điện chạy qua nó là bao nhiêu ?

Hướng dẫn giải

 Ta có  

\(\frac{{{U_1}}}{{{I_1}}} = \frac{{{U_2}}}{{{I_2}}} \Rightarrow \frac{{12}}{{0,5}} = \frac{{36}}{{{I_2}}} \\ \Rightarrow {I_2} = \frac{{36.0,5}}{{12}} = 1,5\,A \)

Đáp số : \(1,5 A\)

Bài 1.2 trang 4 Sách bài tập (SBT) Vật lí 9

Cường độ dòng điện chạy qua một dây dẫn là 1,5A khi nó được mắc vào hiệu điện thế 12 V. Muốn dòng điện chạy qua dây dẫn đó tăng thêm 0,5 A thì hiệu điện thế phải là bao nhiêu ?

Hướng dẫn giải

Ta có: \(\dfrac{{12} }{ {1,5}} = \dfrac{U}{1,5+0,5}\)

Vậy hiệu điện thế là: \(U=\dfrac{{12.2} }{ {1,5}} = 16V\)

Đáp số : 16 V

Bài 1.3 trang 4 Sách bài tập (SBT) Vật lí 9

Một dây dẫn được mắc vào hiệu điện thế 6V thì cường độ dòng điện chạy qua nó là 0,3A. Một bạn học sinh nói rằng : Nếu giảm hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây dẫn đi 2V thì dòng điện chạy qua dây khi đó có cường độ là 0,15A. Theo em kết quả này đúng hay sai ? Vì sao ?

Hướng dẫn giải

Nếu I = 0,15A là sai vì đã nhầm là hiệu điện thế giảm đi hai lần. Theo đầu bài, hiệu điện thế giảm đi 2V tức là còn 4V. Khi đó cường độ dòng điện là 0,2A.

Bài 1.4 trang 4 Sách bài tập (SBT) Vật lí 9

Khi đặt hiệu điện thế 12V vào hai đầu một dây dẫn thì dòng điện chạy qua nó có cường độ 6mA. Muốn dòng điện chạy qua dây dẫn đó có cường độ giảm đi 4mA thì hiệu điện thế là :

A. 3V                                                  B. 8V.

C. 5V                                                  D. 4V.

Hướng dẫn giải

Chọn D. 4V

Bài 1.5 trang 4 Sách bài tập (SBT) Vật lí 9

Cường độ dòng điện chạy qua một dây dẫn phụ thuộc như thế nào vào hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn đó ?

Hướng dẫn giải

Chọn C. Tỉ lệ thuận với hiệu điện thế

Bài 1.6 trang 5 Sách bài tập (SBT) Vật lí 9

Nếu tăng hiệu điện thế giữa hai đầu một dây dẫn lên 4 lần thì cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn này thay đổi như thế nào ?

A. Tăng 4 lần.                                      B. Giảm 4 lần.

C. Tăng 2 lần.                                      D. Giảm 2 lần.

Hướng dẫn giải

Chọn A. Tăng 4 lần.

Bài 1.7 trang 5 Sách bài tập (SBT) Vật lí 9

Đồ thị nào dưới đây biểu diễn sự phụ thuộc của cường; độ dòng điện chạy qua một dây dẫn vào hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn đó ?

Hướng dẫn giải

Chọn đáp án B 

Bài 1.8 trang 5 Sách bài tập (SBT) Vật lí 9

Dòng điện đi qua một dây dẫn có cường độ I₁ khi hiệu điện thế giữa hai đầu dây là 12 V. Để dòng điện này có cường độ I₂ nhỏ hơn I₁ một lượng là 0,6 I₁ thì phải đặt giữa hai đầu dây này một hiệu điện thế là bao nhiêu ?

A. 7,2 V                                       B. 4,8 V

C. 11,4 V.                                    D. 19,2 V.

Hướng dẫn giải

{{{U_1}} \over {{I_1}}} = {{{U_2}} \over {{I_2}}}\cr& \Rightarrow {{{U_1}} \over {{I_1}}} = {{{U_2}} \over {{I_1} - 0,6{I_1}}} \\
\Rightarrow {{{U_1}} \over {{I_1}}} = {{{U_2}} \over {0,4{I_1}}} \\
\Rightarrow {U_2} = {{0,4{I_1}} \over {{I_1}}} \cdot {U_1} = 0,4.{U_1} = 0,4.12 = 4,8V 

Chọn B. 4,8 V

Bài 1.9 trang 5 Sách bài tập (SBT) Vật lí 9

Ta đã biết rằng để tăng tác dụng của dòng điện, ví dụ như để đèn sáng hơn, thì phải tăng cường độ dòng điện chạy qua bóng đèn đó. Thế nhưng trên thực tế thì người ta lại tăng hiệu điện thế đặt vào hai đầu bóng đèn. Hãy giải thích tại sao.

Hướng dẫn giải

Vì cường độ dòng điện phụ thuộc vào hiệu điện thế , nếu tăng hiệu điện thế thì cường độ dòng điện tăng tăng và ngược lại

Bài 1.10 trang 5 Sách bài tập (SBT) Vật lí 9

Cường độ dòng điện đi qua một dây dẫn là I1 khi hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn này là U1 = 7,2 V. Dòng điện đi qua dây dẫn này sẽ có cường độ I2 lớn gấp I1 bao nhiêu lần nếu hiệu điện thế giữa hai đầu của nó tăng thêm 10,8 V ?

Hướng dẫn giải

Ta có tỉ lệ: 

\frac{{{I_1}}}{{{I_2}}} = \frac{{{U_1}}}{{{U_2}}} = \frac{{7,2}}{{10,8 + 7,2}} = \frac{{7,2}}{{18}} = \frac{2}{5} \\
\Rightarrow {I_2} = \frac{5}{2}{I_1} = 2,5{I_1}

Vậy \({I_2} = 2,5{I_1}\)

Bài 1.11 trang 5 Sách bài tập (SBT) Vật lí 9

Khi đặt một hiệu điện thế 10 V giữa hai đầu một dây dẫn thì dòng điện đi qua nó có cường độ là 1,25 A. Hỏi phải giảm hiệu điện thế giữa hai đầu dây này đi một lượng là bao nhiêu để dòng điện đi qua dây chỉ còn là 0,75 A ?

Hướng dẫn giải

Ta có U₁ = 10 V ứng với cường độ dòng điện I₁ = 1,25 A

   U₂ = xV ứng với cường độ dòng điện I₂ = 0,75A

\(\Rightarrow {U_2} = {{0,75x10} \over {1,25}} = 6V\)

Vậy phải giảm hiệu điện thế một lượng là : 10 – 6 = 4V