Giáo án Lịch sử lớp 12 bài 16: Phong trào giải phóng dân tộc và tổng khởi nghĩa tháng Tám (1939 - 1945) (tiết 3)

Ngày soạn:..../..../20.....

Ngày giảng:12A: ..../...../201...
12B :..../...../201...
12C : ..../..../201...

Tiết PPCT: 26

Bài 16: PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN TỘC VÀ TỔNG KHỞI
NGHĨATHÁNG TÁM (1939-1945). NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ
CỘNG HOÀ RA ĐỜI.
I. Mục tiêu bài học.
1/ Kiến thức: Học sinh nắm được các nội dung cơ bản
- Trình bày được KN từng phần và những chủ trương của Đảng.
- Phân tích được sự sáng suốt của Đảng trong việc cớp thời cơ phát động khởi nghĩa.
- Trình bày khái quát cuộc tổng KN trong cả nước, diễn biến chính cuộc khởi nghĩa ở
Hà Nội, Huế, Sài Gòn.
2/ Tư tưởng:
Bồi dưỡng niềm tinh vào sự lãnh đạo của Đảng, tinh thần hăng hái, nhiệt tình cách mạng,
ý thức độc lập, tự do dân tộc
3/ Kĩ năng:
Phân tích, so sánh, đánh giá các sự kiện lịch sử
II. Tư liệu và đồ dùng dạy học
- GV sưu tầm tài liệu, lược đồ liên quan đên bài giảng.
III. Hoạt động dạy và học.
1/ Ổn định lớp:
2/ Kiểm tra bài cũ:
Trình bày quá trình chuẩn bị tiến tới tổng khởi nghĩa giành chính quyền?
3/ Dẫn nhập vào bài mới:
4/ Tổ chức các hoạt động dạy - học.
Hoạt động của thầy và trò
Hoạt động 1: Cả lớp
- GV giải thích vì thời cơ khởi nghĩa
chưa thật sự chín muồi mà chỉ xuất
hiện ở một số địa phương -> Đảng chỉ
chủ trương khởi nghĩa từng phần để
chuẩn bị cho tổng khởi nghĩa.

Nội dung học sinh cần nắm
TG
III. Khởi nghĩa vũ trang giành chính
quyền
1/ Khởi nghĩatừng phần (3/1945 – giữa
8/1945)
a/ Hoàn cảnh
- Đầu 1945, chiến tranh thế giới II bước vào
giai đoạn cuối =>Phe phát xít bị tấn công
“Đức hàng Nhật cũng cúi đầu
dồn dập ở châu Âu và châu Á
Bốn phương châu Á, châu Âu vẫy - 8/1944, Pháp được giải phóng => Mâu
vùng
thuẫn Pháp – Nhật gay gắt
Đồng cỏ héo đã bùng lửa cháy
- Đêm 9/3/1945, Nhật đảo chính Pháp
Nước non ơi hết thảy vùng lên…
b/ Chủ trương của Đảng
…Lời Đảng gọi một ngày sấm nổ
- Ngay đêm 9/3 hội nghị mở rộng ban
Biển người dâng ngập phố ngập đồng thường vụ TW Đảng tại Đình Bảng – Từ Sơn

Mùa thu cách mạng thành công
Mùa thu đây hỡi cờ hồng vàng sao”
Hoạt động 2: Cả lớp, cá nhân.
- GV: yêu cầu hs theo dõi sgk để thấy
được hoàn cảnh, chủ trương của Đảng
trong việc phát động KN từng phần.
- HS: theo dõi sgk.
- GV: gọi 1,2 Hs trình bày, sau đó gv
chốt lại.

-GV: yêu cầu Hs theo dõi sgk để thấy
được diễn biến cao trào kháng Nhật
cứu nước.
- HS: theo dõi sgk, 1,2 em trình bày.
- GV: Nhận xét chốt lại.

Hoạt động 3: Cả lớp, cá nhân.
- GV dẫn dắt: ngay từ trong cao trào
kháng Nhật Đảng ta đã có chủ trương
đẩy mạnh chuẩn bị LLCM tiến tới
tổng KN Vũ trang.
- GV: công việc chuẩn bị cuối cùng
được tiến hành ntn?
- HS theo dõi SGK trả lời.
- GV: nhận xét, chốt lại.

Hoạt động 4: Cả lớp, cá nhân.
- GV: Vì sao Đảng quyết định tổng
khởi nghĩa khi Nhật đầu hàng đồng
minh?
- HS: trả lời
“Một khi thời cơ đã qua đi không biết
bao giờ sẽ trở lai, hoặc là lúc này hoặc
là không bao giờ” (Bác Hồ).

(Bắc Ninh)
- 12/3/1945, TW Đảng ra chỉ thị “Nhật Pháp
bắn nhau và hành động của chúng ta”
c/ Cao trào kháng Nhật cứu nước
- Ở căn cứ Cao – Bắc – Lạng, chính quyền
nhân dân được thành lập ở nhiễu xã – châu
- Phong trào phá kho thóc Nhật thu hút hang
triệu người tham gia.
- Khởi nghĩa từng phần diễn ra ở một số địa
phương như Hiệp Hoà (Bắc Giang), Tiên Du
(Bắc Ninh)
- 11/3/1945, tù chính trị ở Ba Tơ nổi dậy phá
nhà lao, chiếm đồn giặc, lập ra chính quyền
CM. Hàng loạt các nhà tù khác ở Nghĩa Lộ,
Sơn La, Hoả Lò nổi dậy.
- Ở Nam Kỳ, phong trào Việt Minh phát
triển mạnh mẽ.
* Ý nghĩa:
- LLCM phát triển vượt bậc, LL trung gian
ngả về CM, quần chúng sẵn sàng nổi dậy
tổng KN giành độc lập.
- Cao trào chuẩn bị trực tiếp cho CM T8.

2/ Công việc chuẩn bị cuối cùng trước
ngày tổng KN.
- Từ 15 – 20/4/1945, TW Đảng triệu tập hội
nghị quân sự Bắc Kỳ thống Nhất các lực
lượng vũ trang, lập ra uỷ ban quân sự Bắc
Kỳ.
- 16/4/1945, tổng bộ Việt Minh thành lập “uỷ
ban dân tộc giải phóng Việt Nam”.
- 15/5/45 VNTTGPQ và CQQ thống nhất
thành VNGPQ.
- 4/6/1945, Khu giải phóng Việt Bắc ra =>
Toàn Đảng toàn đan sẵn sàng chờ thòi cơ
tổng khởi nghĩa
3/ Tổng khởi nghĩa tháng Tám 1945.
a/ Nhật đầu hàng Đồng Minh – Lệnh tổng
khởi nghĩa được ban bố.
- 5/1945, Đức đầu hàng Đồng Minh
- 15/8/1945, Nhật đầu hàng Đồng Minh,
quân Nhật ở Đông Dương rệu rã, chính phủ
Trần Trọng Kim và tay sai hoang mang đến
cực độ => Thời cơ “Ngàn năm có một đã
đến”

- Ở trong nước, cao trào cách mạng dâng
cao, khí thế cách mạng của quần chúng đang
sôi sục sẵn sàng chờ lệnh tổng khởi nghĩa
của Đảng
- Gv: Nội dung và ý nghĩa của hội
nghị toàn quốc và đại hội quốc dân tại
Tân trào.
- HS dựa vào SGK trình bày nội dung.
- Ý nghĩa: thể hiện sự nhất trí của toàn
Đảng toàn dân với sự nghiệp giải
phóng dân tộc.
- GV: Hãy đánh giá những hành động
của Đảng trong thời gian này?
Hs trả lời.

Chủ trương của Đảng
- 13/8/1945, TW Đảng và tổng bộ Việt Minh
đã thành lập uỷ ban khởi nghĩa (23h cùng
ngày ra quân lệnh số 1 phát lệnh tổng khởi
nghĩa toàn quốc)
- 14/8 – 15/8, hội nghị toàn quốc của Đảng
họp tại Tân Trào quyết định tổng khởi nghĩa
và thông qua các vấn đề về chính sách đối
nội – ngoại sau khi giành chính quyền.
- 16 – 17/8/1945, đại hội quốc dân do tổng
bộ Việt Minh triệu tập tại Tân Trào.

- Gv xử dụng bản đồ treo tường để
trình bày diễn biến tổng khởi nghĩa
tháng Tám trong cả nước. Liên hệ việc
khởi nghĩa giành chính quyền ở tỉnh b/ Tổng khởi nghĩa tháng Tám 1945
nhà .
- Từ ngày 14/8/1945, tuy chưa nhận được
lệnh tổng khởi nghĩa của TW nhưng căn cứ
vào tình hình cụ thể ở địa phương và vận
dụng chỉ thị Nhật – Pháp bắn nhau nhiều
huyện, xã ở châu thổ sông Hồng đã tiến hành
Lưu ý: Ở Móng Cái, Hà Giang, Lào khởi nghĩa.
Cai, Lai Châu, Vĩnh Yên do quân - Từ 14 – 18/8/1945 đã có bốn tỉnh giành
Tưởng và tay sai vào chiếm đóng từ được chính quyền sớm nhất (Bắc Giang, Hải
trước nên ta chưa giành được chính Dương, Hà Tỉnh, Quảng Nam)
quyền
- 16/8/1945, đồng chí Võ Nguyên Giáp chỉ
huy một đơn vị giải phóng tiến về thị xã Thái
Nguyên mở đầu cho tổng khởi nghĩa.
- 19/8, giành chính quyền thắng lợi ở thủ đô
Hà Nội
- 23/8, giành chính quyền ở Huế
- 25/8, giành chính quyền thắng lợi ở Sài
Gòn
- 28/8, ở hai tỉnh cuối cùng ở Hà Tiên và
Đồng Nai
- 30/8, tại Ngọ môn (Huế) vua Bảo Đại đọc
lời thoái vị, trao ấn kiếm cho chính quyền
cách mạng.

5/ Sơ kết tiết học:
- Củng cố:
- Dặn dò: