Ebook - Cryptocurrency for beginners

"CÔNG NGHỆ CÓ SỨC ẢNH HƯỞNG SÂU SẮC NHẤT TRONG NHỮNG
THẬP KỶ TỚI" - DON TAPSCOTT

CRYPTOCURRENCY
FOR BEGINNERS
KIẾN

THỨC

CƠ

BẢN

BY DLOG.

ĐIỀU KHOẢN
NHỮNG ĐIỀU CẦN LƯU Ý

Bạn Nên Biết
Thông tin trong cuốn ebook này chỉ phục vụ cho mục đích tham khảo
chung. Mọi nội dung trình bày không được coi là tư vấn hay khuyến nghị
đầu tư.
Bạn nên cân nhắc các chỉ dẫn về luật pháp, tài chính của mọi thông tin
trong ebook này dưới góc độ hoàn cảnh và tình huống riêng của bạn.
Mặc dù ebook này tôi đã chuẩn bị kỹ lưỡng và thận trọng những thông
tin đưa ra, nhưng tôi không chịu trách nhiệm với bất cứ lỗi sai, thiếu sót
hoặc tổn thất phát sinh do áp dụng thông tin được cung cấp trong tài
liệu này.
Tôi rất hoan nghênh việc bạn dùng ebook để sử dụng cho nhu cầu cá
nhân một cách đúng luật, mang tính chất cá nhân và sử dụng vào mục
đích phi thương mại. Bạn phải được tôi chấp thuận bằng văn bản để sử
dụng nội dung hay bất cứ hình ảnh, tư liệu nào của ebook vào mục đích
thương mại
Trân Trọng,
Dũng Bùi

LIÊN HỆ ĐÓNG GÓP Ý KIẾN
Dũng Bùi | www.dlog.life | bù[email protected]

LỜI NÓI ĐẦU
CHÀO MỌI NGƯỜI !
Đầu tiên xin nói lời cảm ơn đến bất cứ ai đang đọc quyển ebook
nhỏ này. Cảm ơn bạn đã tin tưởng và mong rằng bạn sẽ nhận
được một điều gì đó có ích.
Mình viết quyển ebook nhỏ này với mong muốn chia sẻ kiến thức
chất lượng và miễn phí đến bất cứ ai quan tâm hay muốn bắt
đầu tìm hiểu về TIỀN MÃ HÓA hay Cryptocurrency ở Việt Nam
được gọi dưới cái tên Tiền Ảo .
Lần đầu tiên khi tìm hiểu về nó, tôi thấy bối rối bởi thông tin
không được sắp xếp, không có hướng dẫn rõ ràng từ nền tảng
kiến thức chung hay chia sẻ một cách thuần túy cho người mới
mà mang tính kỹ thuật nhiều hơn.
" Tôi muốn đọc một cái gì đó đơn giản và dễ hiểu. " chính là mục
đích tôi viết ebook này. Nói lại vào cái thời điểm lần đầu tiếp cận
và thử tìm hiểu về công nghệ Blockchain, Cryptocurrency nội
dung của nó chính là điều tôi muốn đọc.

TRÂN TRỌNG,
DŨNG BÙI

Dũng Bùi | [email protected] | dlog.life

3

TABLE OF
CONTENTS

1

TIỀN MÃ HÓA LÀ GÌ ?
6

2

BLOCKCHAIN LÀ GÌ ?
21

3

CÓ NÊN ĐẦU TƯ ?

4

LỜI KHUYÊN

28

31

"Bạn không cần phải có quá nhiều khoản đầu tư tốt, bạn chỉ cầ
vài khoản đầu tư xuất sắc là đủ”
- PHILIP FISHER

Tiền được tạo ra ở rất nhiều nơi. Sự phát triển của
không đòi hỏi đột phá công nghệ đó là cuộc cách m
thuần túy về tinh thần. Nó liên quan đến việc tạo ra
liên chủ thể mới chỉ tồn tại trong tưởng tượng được
sẻ của mọi người. Tiền không hẳn là đồng xu hay g
Tiền là bất cứ điều gì mà mọi người sẵn sàng sử dụ
đại diện cho một hệ thống giá trị của những thứ k
với mục đích trao đổi hàng hóa và dịch vụ.
ASAPIENS

5

(2011)

BY

YUVAL

NOAH

HA

TIỀN MÃ
HÓA LÀ GÌ?
PHẦN 1

KHÁI NIỆM VỀ TÀI SẢN
Trước khi chúng ta đi sâu nghiên cứu về thế giới tiền mã hóa, chúng ta cần hiểu “tài
sản” là gì? Tôi sẽ nêu ra một số khái niệm cơ bản về nó được phần đông mọi người
chấp nhận trên toàn thế giới cho đến hiên tại.

WIKIPEDIA
Tài sản là nguồn tài nguyên được kiểm soát bởi một thực thể nào đó từ các dữ liệu
hay sự kiện trong quá khứ và từ đó các lợi ích kinh tế trong tương lai dự kiến sẽ
chảy vào thực thể đó.

INVESTOPEDIA
Tài sản là bất cứ điều gì có giá trị hoặc một nguồn tài nguyên có giá trị có thể
được chuyển đổi thành tiền mặt. Cá nhân, công ty và chính phủ sở hữu tài sản. Đối
với một công ty, một tài sản có thể tạo ra doanh thu hoặc công ty có thể hưởng
lợi theo cách nào đó từ việc sở hữu hoặc sử dụng tài sản.

OECD
Tài sản là một thực thể có chức năng lưu trữ giá trị. Quyền sở hữu được thực thi bởi
các đơn vị thể chế, cá nhân hoặc tập thể, và từ đó chủ sở hữu có thể thu được lợi ích
kinh tế bằng cách nắm giữ hoặc sử dụng nó qua một khoảng thời gian.

FINANCIAL

ACCOUNTING

Tài sản là bất kỳ thứ gì hữu hình hoặc vô hình có thể được sở hữu hoặc kiểm soát
để tạo ra giá trị và được tổ chức bởi một công ty hoặc cá nhân để tạo ra giá trị
kinh tế tích cực. Nói một cách đơn giản, tài sản đại diện cho giá trị quyền sở hữu
có thể được quy đổi thành tiền mặt (mặc dù tiền mặt cũng được coi là tài sản).

7

Dũng Bùi

Trong thế giới tiền mã hóa, “tài sản” là một thuật ngữ dùng để chỉ bất kỳ loại tiền
mã hóa nào. Dù được sử dụng như tiền nhưng nó có nhiều ứng dụng khác ngoài
việc thanh toán.
Trên thực tế, việc sử dụng hay các định nghĩa cổ điển của khái niệm tiền tệ bị thu
hẹp khi nói về tiền mã hóa. Ví dụ, mặc dù Bitcoin có thể dùng để mua nước nhưng
bạn cũng có thể dùng nó để mua các loại đồng tiền khác với một giá trị tương
quan.
Trong bài viết “A Brief Thematic Review the nature of crypto assets”, Tiến sĩ
Usman W. Chohan thuộc Đại học New South Wales đã giải thích về bản chất của tài
sản crypto. Tiến sĩ Chohan giải thích rằng một tài sản crypto không tồn tại theo kích
thước vật lý mà chỉ có thể tồn tại dưới dạng kỹ thuật số. Hơn nữa, giá trị của nó bắt
nguồn từ nguyên lý cung – cầu thay vì sự can thiệp từ bên ngoài, đồng thời mang
tính bảo mật tối ưu.

TIỀN MÃ HÓA LÀ GÌ ?
Tiền mã hóa (cryptocurrency) là một thuật ngữ dùng để mô tả các loại tiền kỹ
thuật số vốn sử dụng mật mã học (cryptography) để bảo vệ mạng lưới thanh toán
và giao dịch bên trong.
Thuật ngữ “cryptography” xuất phát từ hai từ tiếng anh Cryptographic và Currency
và 2 từ này bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp “Kryptos” và “Graphein””, nghĩa là “bí mật” và
“cách viết”. Quá trình mã hóa các từ và số đã tiếp diễn suốt hàng nghìn năm qua,
và ngày nay, quá trình này thường được thực hiện bằng kỹ thuật số.
Bất kỳ loại tiền kỹ thuật số nào áp dụng công nghệ chuỗi các khối - Blockchain một dạng “sổ cái” công khai ghi lại toàn bộ các giao dịch, sử dụng hàm mật mã để
mã hóa dữ liệu – đều có thể được gọi là tiền mã hóa. Bitcoin, Ethereum, Litecoin,
Dash, Monero… đều là tiền mã hóa.
Nhiều người nhầm lẫn tiền kỹ thuật số và tiền mã hóa là một. Thật ra, tiền mã hóa
là chỉ là một dạng thức của tiền kỹ thuật số nói chung. Tuy nhiên, tiền mã hóa được
xem là một dạng thức tiên tiến và mang tính cách mạng của tiền kỹ thuật số.
Nói một cách đơn giản, tất cả tiền mã hóa đều là tiền kỹ thuật số. Nhưng không
phải loại tiền kỹ thuật số nào cũng là tiền mã hóa.
Ví dụ, tiền bạn chuyển qua lại trong ngân hàng qua Internet là một dạng tiền kỹ
thuật số nhưng không phải tiền mã hóa. PayPal, tiền ảo trong các trò chơi, và thậm

8

Dũng Bùi

chí cả các loại điểm thưởng tích lũy cho khách hàng trung thành trên một nền tảng
nào đó cũng đều có thể được xem là tiền kỹ thuật số.
Nói cách khác, tiền kỹ thuật số là một danh mục mẹ và tiền mã hóa là danh mục
con của tiền kỹ thuật số. Nhiều người nhầm lẫn hai khái niệm này .
Ở Việt Nam, nhiều phương tiện truyền thông đại chúng dùng khái niệm “Tiền kỹ
thuật số” hay “Tiền điện tử” khi nói về cryptocurrency là vẫn chưa chuẩn xác. Đặc
biệt là dùng khái niệm “ Tiền ảo” khi nói về cryptocurrency là hoàn toàn sai lầm về
bản chất thực.
Tất cả tiền mã hóa đều sử dụng một công nghệ gọi là “blockchain”. Đó là một
mạng lưới các máy tính khác nhau cùng làm việc để ghi chép và xác nhận các giao
dịch. Đó là một “Cuốn Sổ Cái” mà hàng nghìn người cùng có nó trong một thời điểm.
Một khi được chỉnh sửa, sẽ yêu cầu tất cả những người có nó phải “xác nhận” những
thay đổi đó là hợp lệ để việc “chỉnh sửa” có thể được xác minh.
Vì là một mạng lưới hợp tác ngang hàng nên các giao dịch cũng hoàn toàn ngang
hàng. Đó là lý do tại sao nó không có một “thực thể tập trung” điều khiển và kiểm
soát. Và tiền mã hóa được xem là đồng tiền dân chủ mà chúng ta đang hướng tới.
Hiện nay có hơn 2000 loại tiền mã hóa khác nhau trên thị trường (theo
Coinmarketcap.com, một nền tảng xếp hạng các loại tiền mã hóa dựa trên tổng
vốn hóa thị trường của chúng). Chắc chắn Bitcoin là đồng tiền được biết đến nhiều
nhất trong tất cả bởi vì nó là loại tiền tiên phong, loại tiền mã hóa đầu tiên được tạo
ra. Tiếp theo là Ethereum, Ripple, v.v…
Nếu bạn đang tìm kiếm một phương thức thanh toán ngay lập tức, an toàn, dân chủ
và thật sự toàn cầu, tốn rất ít hoặc không tốn phí giao dịch, hãy tìm hiểu thêm về
tiền mã hóa và cách sử dụng chúng!

CÁC ĐẶC TRƯNG
Tiền mã hóa chỉ hoạt động trên mạng Internet bằng cách sử dụng khả năng xử lý
của một mạng lưới máy tính để xác minh và đăng ký tất cả các giao dịch được thực
hiện. Đổi lại, các máy tính này sẽ nhận được một khoản thưởng dạng tiền hệ thống
đã được mã hóa.
Hệ thống đảm bảo cho sự vận hành của quá trình này được gọi là blockchain, và
đó là nền tảng cơ bản đằng sau hầu hết đồng tiền mã hóa hiện tại.

9

Dũng Bùi

Sunny Kin và Scott Nadal đã nói về cách mọi thứ được giữ an toàn và công khai với
blockchain như thế nào trong bản báo cáo của họ “PPCoin: Peer-to-Peer CryptoCurrency with Proof-of-Stake”. Họ giải thích rằng blockchain hình thành bởi các
khối và mỗi khối là mắt xích của chuỗi chứa bản đăng ký của bất kỳ giao dịch nào
được thực hiện. Sau đó nó được kiểm tra và lưu trữ trong một hệ thống cho phép nó
được phát triển dài thêm. Chính quá trình này tạo điều kiện cho sự bảo mật và an
toàn luôn được duy trì mọi lúc.
Tính hữu ích của tiền mã hóa có thể được xác định bởi một thuật ngữ được giải thích
ở đầu bài viết này – tài sản. Không như tiền pháp định, Tiền mã hóa không bị sụt
giá do lạm phát. Nó ít liên quan đến ngoại hối và có vẻ gần giống vàng hơn. Điều
đó có nghĩa là nó có thể tăng giá trị khi nhu cầu tăng lên. Tuy nhiên, không như
vàng, tiền mã hóa còn có thể được sử dụng để thanh toán hàng hóa và dịch vụ.

Trong một bài viết năm 2013, “Bitcoin: A Primer for Policymakers”, Jerry Brito và
Andrea Castillo lập luận rằng tính lưỡng dụng của tiền mã hóa (vừa là một cách lưu
trữ giá trị vừa là một phương tiện thanh toán) đã khiến nó trở nên phổ biến. Sự phi
tập trung hóa nền kinh tế cùng với khả năng tránh thuế, chống lạm phát và sự
không chắc chắn ở các địa phương nói lên rằng bất cứ ai cũng có thể tiết kiệm tiền
dưới dạng thức “token” và rút tiền khi nền kinh tế địa phương được cải thiện. Đó là lý
do tại sao Tiền mã hóa trở thành cơn sốt gần đây nhất trên thế giới.
Vậy những đặc trưng của nó là gì mà mọi người phải phát cuồng lên như vậy?
Tôi sẽ trình bầy một số đặc trưng của nó cho các bạn .
Thứ nhất, tiền mã hóa sử dụng blockchain phi tập trung. Blockchain là cách tốt nhất
(cho đến hiện tại) để duy trì sự đồng thuận về trạng thái của một bản ghi trong một
mạng lưới phi tập trung và không dựa trên niềm tin. Nếu một loại tiền dựa trên niềm
tin dưới dạng một bản ghi được lưu trữ và quản lý tập trung thì nó đơn giản không
phải là tiền mã hóa (đó là lý do tại sao PayPal và SWIFT không phải tiền mã hóa).
Lưu ý: Để có một blockchain phi tập trung, không dựa trên niềm tin, không cần phải
được phép, bạn cần ba thành phần chính( tôi sẽ trình bầy rõ ràng hơn ở phần sau ):
Cách mã hóa.
Một mạng cấu trúc phân tán.
Một cơ chế đồng thuận (chẳng hạn như POW hay POS).

10

Dũng Bùi

Thứ hai đó là tiền mã hoá chạy trên nền tảng công nghệ kỹ thuật số. Loại tiền này
là một dạng kiểu như phần mềm, nhưng nó phụ thuộc vào phần cứng máy tính và
mạng. Công nghệ máy tính và kết nối mạng rất cần thiết đối với các chức năng của
tiền mã hóa. Ngoài ra cần thêm những khía cạnh vật lý khác tùy theo từng loại tiền
mã hóa nhất định (chẳng hạn như thẻ RFID hoặc sự hỗ trợ của các kim loại quý).
Đặc trưng thứ ba đó là mặc dù nó là một dạng giống như phần mềm tuy nhiên nó
có chức năng của tiền tệ nhưng chính bạn lại có chủ quyền của mình với nó. Cái tôi
muốn nói ở đây là “chủ quyền của bạn với tiền của bạn”, chủ quyền mà bất kỳ ai
thậm chí cả nhà nước cũng không thể tước đoạt đi khỏi bạn nếu chính bạn không
đồng ý .
Ngoài những đặc trưng này còn rất nhiều những đặc trưng khác tôi sẽ trình bầy nó
vào một dịp khác.

SỰ KHÁC BIỆT
Đầu tiên chúng ta hãy xem qua khái niệm về một số loại tiền tệ cơ bản :

COMMODITY

CURRENCY

Tiền hàng là loại tiền có giá trị được quy định bởi “cái” (loại hàng hóa) làm nên nó
(vàng, bạc) hoặc cái mà nó đại diện.

FIAT

CURRENCY

Tiền pháp định là tiền do chính phủ phát hành, giá trị và phạm vi sử dụng của nó
được “chống lưng” bởi chính phủ phát hành ra nó. Bản thân tiền pháp định không
có giá trị nội tại. Giá trị sử dụng của tiền pháp định có được là do niềm tin của
người dân vào chính phủ phát hành nó, một khi chính phủ yếu kém và người dân
mất niềm tin vào đồng tiền đó thì giá trị của nó gần như trở về 0 (Ví dụ
Zimbabwe, Venezuela).

CRYPTOCURRENCY
Tiền mã hóa là thuật ngữ dùng để mô tả các loại tiền kỹ thuật số vốn sử dụng mật
mã học để bảo vệ mạng lưới thanh toán và giao dịch bên trong. Tiền mã hóa được

11

Dũng Bùi

tạo ra dựa trên cung cầu, niềm tin của người dùng và có tính ứng dụng cao như tốc
độ giao dịch, sự an toàn, mức độ tiện lợi, hay như phí giao dịch thấp, và đảm bảo
tính bảo mật…
Rõ ràng điểm khác biệt quan trọng nhất của tiền mã hóa so với các loại tiền tệ
khác, cụ thể hơn là tiền pháp định đó là : tiền mã hóa là đồng tiền của cộng đồng –
giá trị của nó là do sự chấp nhận của cộng đồng (dựa trên quy luật cung cầu thuần
túy), sự bảo mật của nó là do tự thuật toán đằng sau nó và cộng đồng sử dụng nó
góp phần đảm bảo, nó vận hành một cách “phi tập trung”, tức là không bị một cá
nhân hay tổ chức nào chi phối cả. Chính phủ cũng không thể dùng quyền lực của
mình để đánh sập tiền mã hóa như Bitcoin, trừ khi là mạng Internet bị đánh sập, và
ngay cả như vậy, khả năng phục hồi của mạng lưới cũng rất cao.
Tiền mã hóa thực sự là một bước tiến lớn trong lịch sử tiền tệ, khi mỗi cá nhân có
toàn quyền kiểm soát tiền của bản thân mình. Chỉ cần kiểm soát Private Key (khóa
bí mật), bạn đã tự mình trở thành một ngân hàng cá nhân thời đại 4.0.
Đặc điểm nổi trội của Tiền mã hóa trong việc giải quyết vấn đề đồng tiền mất giá
chính là tính hữu hạn. Tiền pháp định thì chính phủ có thể in thêm (bản chất của in
thêm là tăng lượng cung tiền – có thể là tiền giấy, tín dụng vào nền kinh tế) bất kỳ
lúc nào họ muốn và sẽ gây ra lạm phát nếu bản chất nền kinh tế không tăng
trưởng đúng như vậy.
Điển hình nhất cho việc này là đất nước Venezuela lạm phát phi mã tới nỗi đồng
tiền mất giá, người dân dùng bao tải thay cho ví, cân tiền thay vì đếm. Quỹ Tiền tệ
thế giới IMF dự báo đến cuối năm nay, tỉ lệ lạm phát ở Venezuela sẽ đạt mức kỷ lục
là 1.000.000%.
Nhưng Bitcoin (đại diện nổi bật nhất của tiền mã hóa trong thời điểm hiện tại) dựa
trên nền tảng Blockchain được thiết kế để không thể “in” thêm được. Đối với Bitcoin
chỉ có tối đa 21 triệu đồng sẽ được phát hành trên phạm vi toàn thế giới cho tới năm
2140. Nhờ thuật toán mà số lượng đồng Bitcoin không thể tăng lên sau thời điểm đó
nữa.Trên thực tế, vào thời điểm tháng 10/2018 mới chỉ có 17,3 triệu Bitcoin đã được
phát hành (qua hình thức “đào”), còn hơn 4 triệu Bitcoin chưa được khai thác hết. Để
tìm được hơn 4 triệu Bitcoin đó, người ta phải “đào”.
Thuật ngữ “đào Bitcoin” ở đây không phải là đào bằng vật lý, mà là dùng máy móc,
dùng điện và dựa trên thuật toán. Độ khó của đào Bitcoin tăng lên theo cấp số
nhân, tức càng nhiều người đào độ khó sẽ càng nhân lên gấp nhiều lần.Theo tính
toán, để đào hết hơn 4 triệu Bitcoin còn lại phải chờ đến năm 2140 mới xong. Chưa
kể, hiện tại trên thế giới đã mất khoảng 4 triệu Bitcoin vì những lý do khá ngớ ngẩn

12

Dũng Bùi

như người sở hữu quên mật khẩu, thất lạc các hình thức truy cập tài khoản…. Cho
nên, 4 triệu Bitcoin này vẫn còn đó nhưng lại vĩnh viễn không bao giờ truy cập được.
Như vậy, số lượng Bitcoin không chỉ là hữu hạn, thậm chí nó chỉ có giảm mà không
có tăng. Và Cryptocurrency đã giải quyết được bài toán “in” thêm tiền mà Fiat
Currency không giải quyết được.
Với những thông tin về tính hữu hạn như trên, chắc hẳn lúc này bạn đang lo lắng
rằng nếu như Bitcoin bị giới hạn số lượng như vậy thì sẽ không thể đáp ứng được đủ
cho người dùng, chẳng hạn như Bitcoin chỉ có 21 triệu đồng, nếu số người dùng là 21
triệu người thì hóa ra mỗi người trung bình chỉ có được 1 đồng Bitcoin. Chuyện đó sẽ
xảy ra nếu như Bitcoin là tiền giấy, nhưng ở đây Bitcoin là tiền mã hóa, và cũng như
đại đa số các đồng tiền mã hóa khác, chúng là những con số trên máy tính, và nó
hoàn toàn có thể được chia nhỏ ra rất nhiều lần. Giả sử 1 Bitcoin có giá 1.000 USD thì
1 USD tương đương với 0.001 Bitcoin, nếu 1 Bitcoin tăng lên 100.000 USD thì 1 đô
tương đương 0.00001 Bitcoin. Bitcoin có thể chia nhỏ đến tới 0.00000001, và mỗi
đơn vị như vậy được gọi là 1 Satoshi.
Khi đó Bitcoin vẫn có thể dễ dàng đại diện cho nền kinh tế trong vai trò một đồng
tiền trung gian. Và bạn yên tâm, thế giới tiền mã hóa không chỉ có Bitcoin, trên thị
trường đang có hàng ngàn loại tiền mã hóa khác nữa, và chúng ta hoàn toàn yên
tâm là tiền mã hóa hoàn toàn có khả năng đại diện cho giá trị của nền kinh tế toàn
cầu trong tương lai.
Tính chia nhỏ của đồng tiền làm cho Cryptocurrency vừa đáp ứng được đặc tính
hữu hạn, mà vẫn giải quyết được bài toán khi số lượng người dùng tăng cao. Đa số
các đồng tiền mã hóa khác cũng có số lượng giới hạn, và cái hay của nó đó là ngay
cả người tạo ra đồng tiền đó cũng không thể tự mình “in” thêm được. Cho nên, đây
cũng là sự khác biệt cực kì độc đáo của Tiền mã hóa.

ƯU VÀ NHƯỢC ĐIỂM
Ưu Điểm
Giao dịch được thực hiện dễ dàng trên phạm vi toàn cầu, có thể thực hiện được ở
bất cứ đâu miễn là có Internet. Bạn có thể chuyển hoặc nhận tiền điện tử ngay
lập tức mà không cần thông qua bên trung gian như ngân hàng, chính phủ,...
Chi phí giao dịch thấp ( có những đồng hoàn toàn miễn phí giao dịch)
Giao dịch đều ẩn danh và được mã hóa nên đảm bảo tính bảo mật cao, rất khó
bị hack.
Nếu bạn nắm giữ tiền mã hóa bạn có toàn quyền kiểm soát tiền của mình (hiện
tại chỉ nằm ở một số đồng tiền chính trên thị trường).

13

Dũng Bùi

Nhược Điểm
Với những người mới sử dụng cần có thời gian để họ có thể làm quen với công
nghệ mới này để có thể sử dụng một cách thành thạo và an toàn.
Sự biến động về giá, cũng như tính không đảm bảo khi đầu tư.
Không rõ ràng về luật pháp trên toàn cầu. Dẫn đến rất nhiều sự lo ngại đối với
việc sử dụng bất hợp pháp tiền mã hóa.

BẠN CÓ THỂ LÀM GÌ VỚI TIỀN ĐIỆN TỬ
Mua Hàng
Trong quá khứ, cố gắng tìm một nhà bán lẻ chấp nhận tiền mã hóa là vô cùng khó
khăn, nếu không muốn nói là không thể. Tuy nhiên, thời gian gần đây tình hình đã
thay đổi theo chiều hướng khác.
Có rất nhiều nhà bán lẻ - cả trực tuyến và ngoại tuyến - chấp nhận Bitcoin như một
hình thức thanh toán. Họ bao gồm các nhà bán lẻ trực tuyến lớn như Overstock và
Newegg cho đến các cửa hàng nhỏ, quán bar và nhà hàng địa phương. Bitcoin có
thể được sử dụng để thanh toán cho khách sạn, chuyến bay, đồ trang sức, ứng
dụng, bộ phận máy tính và thậm chí là bằng đại học.
Mặc dù các loại tiền tệ mã hóa khác như Litecoin, Ripple, Ethereum… vẫn chưa được
chấp nhận rộng rãi nhưng mọi thứ đang được thay đổi tốt hơn, ví dụ như Apple đã
ủy quyền cho ít nhất 10 loại tiền mã hóa khác nhau như một hình thức thanh toán
khả thi trên App Store.
Tất nhiên, người dùng của các loại tiền mã hóa không phải Bitcoin luôn có thể đổi
tiền của họ sang BTC. Hơn nữa, có các trang web của Gift Card như Gift Off, đã
chấp nhận khoảng 20 loại tiền mã hóa khác nhau. Về cơ bản, thông qua các thẻ
quà tặng, bạn có thể mua bất cứ thứ gì bằng tiền mã hóa.
Cuối cùng, có các thị trường như Bitify và OpenBazaar cũng đã chấp nhận tiền mã
hóa.

Đầu Tư
Nhiều người cho rằng tiền mã hóa là cơ hội đầu tư hot nhất hiện nay. Thật vậy, có
nhiều câu chuyện về những người đã trở thành triệu phú thông qua các khoản đầu
tư Bitcoin của họ. Bitcoin là đồng tiền mã hóa dễ nhận biết nhất cho đến nay, và

14

Dũng Bùi

và vào ngày 17 tháng 12 năm 2017, giá của một Bitcoin đã tăng lên hơn $ 20.000.
Ethereum, có lẽ là đồng tiền mã hóa có giá trị cao thứ hai, đã ghi nhận sự gia tăng
nhanh nhất một loại tiền mã hóa từng được chứng minh. Kể từ tháng 5 năm 2016,
giá trị của ETH đã tăng ít nhất 2.700%. Khi nói đến tất cả các đồng tiền mã hóa, giới
hạn thị trường của những đồng tiền này đã tăng hơn 10.000% kể từ giữa năm 2013.
Tuy nhiên, đáng chú ý, tiền mã hóa là các khoản đầu tư rủi ro cao. Giá trị thị trường
của loại thị trường này dao động không giống như các loại tài sản khác. Hơn nữa, vì
thị trường này không được kiểm soát, nên nó nằm ngoài vòng pháp luật tại một số
khu vực pháp lý và các sàn giao dịch tiền mã hóa luôn có thể có khả năng bị tấn
công.
Nếu bạn quyết định đầu tư vào tiền mã hóa, Bitcoin rõ ràng vẫn là ưu thế. Tuy
nhiên, trong năm 2017, thị phần của Bitcoin trong thị trường crypto đã giảm đáng
kể từ 90% xuống còn 40%. Có rất nhiều tùy chọn hiện có sẵn, với một số đồng tiền
được tập trung vào tính riêng tư, số khác ít mở và phân cấp hơn Bitcoin và một số
lại sao chép hoàn toàn các đặc tính của Bitcoin.
Mặc dù Bitcoin rất dễ mua - có rất nhiều sàn cung cấp các giao dịch với BTC,
nhưng các loại tiền mã hóa khác thì lại không dễ kiếm được. Mặc dù vậy, tình trạng
này đang dần cải thiện với các sàn giao dịch lớn như Binance, Huobi, OKEx, Kraken,
BitFinex, BitStamp và nhiều công ty khác bắt đầu bán Litecoin, Ethereum, Monero,
Ripple và vân vân. Ngoài ra còn có một vài cách khác nhau để mua được đồng tiền
này, ví dụ, bạn có thể giao dịch mặt đối mặt với một người bán hoặc sử dụng một
máy ATM Bitcoin.
Một khi bạn đã mua crypto của bạn, bạn cần một cách để lưu trữ nó. Tất cả các
sàn giao dịch lớn đều cung cấp dịch vụ ví. Tuy nhiên, mặc dù ví trực tuyến có vẻ
thuận tiện, nhưng tốt nhất là bạn nên lưu trữ tài sản của mình trong ví ngoại tuyến
trên ổ cứng hoặc thậm chí đầu tư vào ví tiền phần cứng. Đây là cách an toàn nhất
để lưu trữ tiền của bạn và nó mang lại cho bạn toàn quyền kiểm soát tài sản của
bạn. ví dụ như Ledger Nano S, TREZOR…
Giống như với bất kỳ các khoản đầu tư khác, bạn cần chú ý kỹ hơn đến giá trị thị
trường của tiền mã hóa và bất kỳ tin tức nào liên quan đến chúng.
Coinmarketcap.com là giải pháp một cửa để theo dõi giá, khối lượng, nguồn cung
cấp lưu thông và vốn hóa thị trường của hầu hết các loại tiền mã hóa hiện có
Tùy thuộc vào khu vực pháp lý bạn sống, khi bạn đã kiếm được lợi nhuận hoặc bị
thua lỗ khi đầu tư vào tiền mã hóa, bạn có thể cần phải đưa nó trong báo cáo thuế

15

Dũng Bùi

của mình. Về thuế, tiền mã hóa được xử lý rất khác nhau giữa các quốc gia. Tại Hoa
Kỳ, Sở Thuế vụ quy định rằng Bitcoin và các loại tiền tệ mã hóa khác sẽ bị đánh
thuế là tài sản chứ không phải tiền tệ. Đối với các nhà đầu tư, điều này có nghĩa là
các khoản lãi và lỗ dài hạn từ giao dịch tiền mã hóa được tính thuế theo tỷ lệ tăng
vốn áp dụng của mỗi nhà đầu tư, với mức tối đa là 15%.

Khai Thác
Giống như giao dịch, khai thác mỏ là một khoản đầu tư.
Miner là phần quan trọng nhất của tất cả các mạng lưới tiền mã hóa, và giống như
giao dịch, khai thác coin cũng là một khoản đầu tư. Về cơ bản, miner cung cấp dịch
vụ kế toán cho các cộng đồng tương ứng của họ. Họ đóng góp sức mạnh tính toán
của mình để giải quyết các câu đố mã hóa phức tạp, cần thiết để xác nhận một
giao dịch và ghi lại nó trong một sổ cái công cộng phân quyền gọi là Blockchain.
Một trong những điều thú vị về khai thác coin là khó khăn của các câu đố liên tục
tăng lên, tương quan với số lượng người cố gắng xử lý nó. Vì vậy, tiền mã hóa chắc
chắn ngày càng trở nên phổ biến, càng có nhiều người cố gắng khai thác nó, thì
quá trình càng trở nên khó khăn hơn.
Rất nhiều người tạo ra may mắn bằng cách khai thác Bitcoin. Trong quá khứ, khi
bạn có thể tạo ra lợi nhuận đáng kể từ việc khai thác chỉ bằng máy tính của bạn,
hoặc thậm chí là một chiếc máy tính xách tay đủ sức mạnh. Ngày nay, khai thác
Bitcoin chỉ có thể mang lại lợi nhuận nếu bạn sẵn sàng đầu tư vào phần cứng khai
thác cấp độ công nghiệp. Quá trình này, tất nhiên, phát sinh hóa đơn tiền điện
khổng lồ trên đầu trang giá cả của tất cả các thiết bị cần thiết.
Hiện tại, những crypto tiết kiệm chi phí hiệu quả nhất cho những người mới bắt đầu
là Litecoin, Dogecoin và Feathercoin. Ví dụ, với giá trị hiện tại của Litecoin, bạn có
thể kiếm được từ 50 cent đến 10 đô la một ngày chỉ bằng cách sử dụng phần cứng
cấp độ người tiêu dùng.
Nhưng làm thế nào để các miner kiếm được lợi nhuận? Càng có nhiều sức mạnh
tính toán hơn để xử lý, thì càng có nhiều cơ hội để giải quyết các câu đố mã hóa.
Khi một miner giải quyết các câu đố, họ nhận được một phần thưởng cũng như một
khoản phí giao dịch.
Khi một đồng tiền mã hóa thu hút sự quan tâm nhiều hơn, thì khai thác càng trở
nên khó khăn hơn và số lượng coin nhận được như một phần thưởng sẽ giảm
xuống.

16

Dũng Bùi

Ví dụ, lần đầu tiên khi Bitcoin được tạo ra, 50 BTC là phần thưởng cho việc khai thác
thành công. Bây giờ, phần thưởng đó là 12.5 Bitcoin. Điều này xảy ra vì mạng Bitcoin
được thiết kế sao cho chỉ có tổng cộng 21 coin đang lưu hành.
Tính đến tháng 10/2018, gần 17,3 triệu Bitcoin đã được khai thác và phân phối. Tuy
nhiên, khi phần thưởng ngày càng ít đi, thì mỗi Bitcoin được khai thác đơn lẻ sẽ trở
nên có giá trị theo cấp số nhân và có giá trị hơn.
Tất cả những yếu tố đó làm cho việc khai thác tiền mã hóa trở thành một cuộc đua
vũ khí cực kỳ cạnh tranh để thưởng cho những người chấp nhận sớm. Tuy nhiên, tùy
thuộc vào nơi bạn sinh sống, lợi nhuận thu được từ khai thác coin có thể phải chịu
thuế và quy định chuyển tiền. Tại Mỹ, FinCEN đã ban hành một hướng dẫn, theo đó
khai thác crypto và giao dịch chúng cho tiền fiat có thể được coi là chuyển tiền.
Điều này có nghĩa là các miner có thể cần tuân thủ các luật và quy định đặc biệt
liên quan đến loại hoạt động này.

Chấp Nhận Thanh Toán ( Doanh Ngiệp )
Nếu bạn sở hữu một doanh nghiệp và nếu bạn đang tìm kiếm khách hàng tiềm
năng mới, thì việc chấp nhận tiền mã hóa như một hình thức thanh toán có thể là
giải pháp cho bạn. Sự quan tâm đến tiền mã hóa chưa bao giờ giảm nhiệt và nó chỉ
tăng lên. Cùng với sự quan tâm ngày càng tăng, số lượng các máy ATM crypto trên
toàn thế giới cũng tăng lên. Coin ATM Radar hiện đã cài đặt gần 4000 máy ATM ở
75 quốc gia.
Trước hết, bạn cần cho khách hàng của mình biết rằng doanh nghiệp của bạn chấp
nhận tiền mã hóa. Các khoản thanh toán bằng crypto có thể được chấp nhận bằng
cách sử dụng thiết bị đầu cuối phần cứng, ứng dụng màn hình cảm ứng hoặc địa chỉ
ví đơn giản thông qua mã QR.
Có nhiều dịch vụ khác nhau mà bạn có thể sử dụng để chấp nhận thanh toán bằng
tiền mã hóa. Ví dụ, CoinPayments hiện chấp nhận hơn 75 loại tiền mã hóa khác
nhau và chỉ tính phí hoa hồng 0,5% cho mỗi giao dịch. Sau này, các dịch vụ phổ biến
khác bao gồm Cryptonator, CoinGate và BitPay cũng đã chấp nhận Bitcoins.
Tại Mỹ, Bitcoin và các loại tiền mã hóa khác đã được công nhận là một loại tiền tệ
có thể chuyển đổi, có nghĩa là chấp nhận chúng như một hình thức thanh toán
giống hệt như nhận tiền mặt, vàng hoặc thẻ quà tặng.
Đối với mục đích thuế, các doanh nghiệp tại Hoa Kỳ chấp nhận tiền mã hóa cần ghi
lại tham chiếu bán hàng, số tiền nhận được bằng một đơn vị tiền tệ cụ thể và ngày
giao dịch. Liên quan đến thuế bán hàng, số tiền đến hạn được tính dựa trên tỷ giá

17

Dũng Bùi

hối đoái trung bình tại thời điểm bán.

Tiền Mã Hóa Có Hợp Pháp Không?
Với một số quốc gia châu Âu và châu Mỹ, chính sách về tiền mã hóa của chính phủ
rất thân thiện với người dân khi cho phép giao dịch bằng tiền mã hóa. Ví dụ như
bạn có thể mua một món hàng và trả tiền bằng Bitcoin thay vì tiền mặt. Mỹ, Thụy
Sĩ, Anh, Úc, Pháp, Đức, Nhật, Hàn Quốc, Nga… là các quốc gia đi đầu trong việc phổ
biến tiền mã hóa và đang nắm giữ một số lượng crypto assets (tài sản mã hóa) lớn
so với các quốc gia khác.
Thế nhưng, một số quốc gia châu Á như Trung Quốc, Ấn Độ, Việt Nam, Campuchia…
thì chính phủ lại không mấy thân thiện với tiền mã hóa khi cấm các hình thức giao
dịch bằng tiền mã hóa. Cụ thể, Việt Nam xếp Bitcoin và các loại tiền mã hóa tương
tự khác vào danh mục “phương tiện thanh toán không hợp pháp”. Điều chúng ta
cần làm rõ ở đây là luật chỉ quy định tiền mã hóa không được xem là phương tiện
thanh toán, tương tự như vàng cũng không được xem là phương tiện thanh toán
(chẳng hạn như bạn không thể dùng một lượng vàng để mua một chiếc xe). Nhưng
đối với vàng, bạn vẫn có thể trao đổi, mua bán, tích trữ vàng một cách hợp pháp,
và tiền mã hóa cũng như vậy.
Hiện nay ở Việt Nam chưa có luật nào cấm dùng Fiat Currency (tiền pháp định) để
mua tiền mã hóa và ngược lại. Trên thế giới hiện nay, cơ quan quản lý tài chính của
Anh (FCA) đã tiến hành hướng dẫn các ngân hàng về việc quản lý các vấn đề liên
quan đến giao dịch và đầu tư và tiền mã hóa, hoặc tài sản mã hóa. FCA khuyến
khích ngân hàng giáo dục nhân viên về thế giới tiền mã hóa, mô hình này sẽ cực kỳ
hữu ích cho sự phát triển của tiền mã hóa, vì người tiêu dùng có thể trò chuyện với
người được tín nhiệm, một cách trực tiếp, theo các hoạt động trong giới crypto,
cũng như được tư vấn về các quy trình đã được thiết kế tốt nhằm duy trì sự an toàn
khi tham gia vào tiền mã hóa. Đây là một nhu cầu không thể chối cãi trong lĩnh vực
này.
Cùng với thông báo từ vương quốc Anh, Ireland cũng lên kế hoạch trở thành một
trung tâm Blockchain toàn cầu. Kế hoạch này được khởi xướng bởi tổ chức IDA của
Ireland, đây là một cơ quan chính phủ chịu trách nhiệm về việc huy động nguồn
vốn trực tiếp từ nước ngoài (FDI), nhằm tiến hành việc đầu tư và phát triển công
nghệ Blockchain trên toàn quốc.
Việc liên minh Châu Âu thành lập Hiệp hội Đối tác Blockchain (European Union
Blockchain Partnership) và kế hoạch của vương quốc Anh trong việc đào tạo mọi
người hiểu biết hơn về Blockchain và tiền mã hóa là vô cùng quan trọng.

18

Dũng Bùi