Đề thi học kì 1 môn Ngữ văn lớp 12 trường THPT Phạm Văn Đồng, Đăk Nông năm học 2015 - 2016

Câu

Nội dung

Điểm

Phần đọc hiểu

1. Đoạn văn sử dụng phong cách ngôn ngữ khoa học

0.5

2. Phương thức biểu đạt chính của đoạn văn là thuyết minh.

0.5

3. Học sinh có thể nêu lên các giải pháp nhưng cần chính xác và có tính khả thi:

- Tăng cường lực lượng kiểm lâm bảo vệ rừng

- Gia tăng hình phạt đối với tội phá rừng.

0.25

0.25

4.- Đoạn thơ viết theo thể thơ tự do.

- Giọng điệu mạnh mẽ, trang nghiêm, hào hùng, thiêng liêng, góp phần khắc họa hình ảnh đẹp đẽ của những ngư dân trên biển cả.

0.25

0.25

5. Biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn thơ:

- Biện pháp điệp từ: Biển, máu, Tổ quốc.

Thể hiện tình cảm gắn bó tha thiết, máu thịt với biển đảo quê hương của ngư dân, của các chiến sĩ. Đồng thời thể hiện quyết tâm bảo vệ biển đảo, bảo vệ Tổ quốc.

0.25

- Biện pháp so sánh:

Mẹ Tổ quốc vẫn luôn ở bên ta Như máu ấm trong màu cờ nước Việt

Câu thơ khẳng định sự hiện diện thiêng liêng của Tổ quốc trong trái tim mỗi người cũng tự nhiên và gắn bó như màu máu đỏ hòa trong màu cờ Tổ quốc.

0.25

6. Nội dung chính của đoạn thơ:

Đoạn thơ thể hiện sự cảm phục và ngợi ca trước tinh thần dũng cảm, kiên cường, bất khuất, hiên ngang của ngư dân trên biển cả. Họ cũng chính là những con người đang khẳng định chủ quyền biển đảo quê hương.

0.5

Phần làm văn

Câu 1: Bersot nói: “Trong vũ trụ có lắm kỳ quan, nhưng kỳ quan đẹp nhất là trái tim của người mẹ”. Ý kiến của anh/chị về câu nói trên?   

1. Yêu cầu kĩ năng:

- Biết cách làm bài nghị luận xã hội về một tư tưởng đạo lí.

- Vận dụng tốt các thao tác lập luận.

- Không mắc lỗi dùng từ, chính tả, câu, diễn đạt.

- Có những cách viết sáng tạo độc đáo.

2. Yêu cầu nội dung: Học sinh có nhưng cách viết khác nhau nhưng cần đáp ứng các yêu cầu cơ bản sau:

- Giới thiệu về mẹ và câu nói của Bersot. (0.25)

- Giải thích câu nói (0.5)

+ Kỳ quan dùng đề chỉ cho công trình kiến trúc hoặc cảnh vật đẹp đến mức kỳ diệu hiếm thấy.

 + Câu trên là nhằm nói về trái tim người mẹ: Kỳ quan tuyệt hảo nhất.

- Phân tích, chứng minh để thấy được vẻ đẹp tuyệt hảo và thiêng liêng của tình mẹ. Đó là tình yêu thiêng liêng nhất không gì có thể sánh: Hy sinh cho con tất  cả mà không hề tính toán…(1.0)

- Bình luận (1.0)

+ Trong thực tế, người mẹ nào cũng luôn yêu thương con mình. Nhưng không phải người con nào cũng hiểu được sự thiêng liêng vô giá từ tình thương của mẹ .

+ Tuy nhiên, trong thực tế cũng có những bà mẹ bỏ rơi con cái của mình từ khi mới sinh ra, hoặc vì một ham muốn tầm thường, thấp kém nào đó mà lợi dụng con cái của mình – nhưng đó là hiện tượng cá biệt cần phê phán.  

- Câu nói của Bersot là lời khẳng định và ngợi ca, tôn vinh sự cao đẹp của tình mẹ. Thức tỉnh những người làm con nào còn vô tâm, bất hiếu với bậc sinh thành ra mình…  

- Rút ra bài học cho bản thân. (0.25)

0.25

0.5

1.0

1.0

0.25

Câu 2: Cảm nhận của anh (chị) về đoạn thơ sau trong đoạn trích “Đất Nước” của Nguyễn Khoa Điềm:

MB: Giới thiệu tác giả, tác phẩm, đoạn trích.

0.5

TB:

- Cảm nhận của Nguyễn Khoa Điềm về Đất Nước: Đất Nước dung dị đời thường gắn bó với chúng ta thân thuộc gần gũi.

+ Đất Nước gắn với câu chuyện cổ mà mẹ thường hay kể: Ngày xửa ngày xưa….

+ Đất Nước bắt đầu từ miếng trầu bà ăn: Bắt nguồn từ thuần phong mĩ tục của người Việt: Tục ăn trầu -> Câu chuyện cổ Trầu cau còn đó như nhắc nhở chúng ta phải biết quí trọng nghĩa tình.

+ Đất Nước lớn lên gắn với truyền thống yêu nước của dân tộc: Trồng tre đánh giặc –> Câu chuyện Thánh Gióng đuổi giặc Ân.

+ Đất Nước còn bắt đầu từ búi tóc hiền hòa của mẹ: Gợi lại phong tục búi tóc của người Âu Lạc xa xưa.

+ Gừng cay muối mặn: Tình cảm mẹ cha

+ Cái kèo cái cột: Đặt tên con theo những vật dụng hàng ngày.

+ Hạt gạo bát cơm: Thân thuộc gần gũi

=> Như vậy khởi nguyên của Đất Nước không phải là những trang sử hào hùng, không phải là những hình ảnh lớn lao kì vĩ mà là những gì bình dị gần gũi nhất.

- Nhệ thuật: Ngôn ngữ bình dị, cách nói biểu cảm. Chất liệu được lấy từ ca dao, cổ tích, truyền thuyết … đã tạo cho đoạn thơ một âm hưởng đầy quyến rũ để ta thêm yêu và tự hào về Đất Nước.

2.5

0.5

KB: Khẳng định lại giá trị nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ và nêu cảm nghĩ của bản thân.

0.5