Bài 54: Thực hành - Cầu chì
Bài 54: Thực hành - Cầu chì
Tóm tắt lý thuyết
I. CHUẨN BỊ
-
Vật liệu, thiết bị
-
Máy biến áp 220/6V.
-
4 đoạn dây chì dài 5cm loại dòng điện định mức 1A.
-
3m dây điện.
-
1 bộ đui đèn và bóng đèn 6V-3W.
-
1 công tắc điện, 1cầu chì hộp.
-
1 công tắc điện, 1 cầu chì hộp.
-
II. NỘI DUNG VÀ TRÌNH TỰ THỰC HÀNH
1. So sánh dây chì và dây đồng
-
So sánh dây chì với 1 đoạn lõi dây điện bằng đồng, chúng khác nhau như thế nào? Dây nào cứng hơn?
-
Dây đồng cứng hơn dây chì, nhưng dây chì lại mềm hơn dây đồng.
-
-
Đốt đoạn dây chì và lõi dây điện trên ngọn nến trong cùng 1 khoảng thời gian, đoạn nào dể nóng chảy hơn?
-
Dùng dây chì để bảo vệ ngắn mạch.”vì dây chì có nhiệt độ nóng chảy nhỏ(327℃ ), nhiệt độ nóng chảy nhỏ hơn đồng nên được dùng làm dây chảy cầu chì” .
-
2. Thực hành trường hợp mạch điện làm việc bình thường:
-
Nối mạch điện như hình vẽ 54.1. Đóng công tắc K, quan sát xem bóng đèn có sáng không?
-
Bóng đèn sáng
-
-
Tắt công tắc K, làm dứt dây chì, sau đó đóng công tắc K lại. Bóng đèn có sáng không?
-
Bóng đèn tắt vì mạch điện bị hở, không có dòng điện chạy trong mạch.
-
-
Nhận xét:
-
Trong trường hợp mạch điện làm việc bình thường, dây chì đóng vai trò là 1 đoạn dây dẫn.
-
3. Thực hành bảo vệ ngắn mạch của cầu chì:
a. Hãy nhận xét hai sơ đồ mạch điện này có gì khác nhau? Hãy nhận xét sự khác nhau về vị trí và vai trò của công tắc K trong sơ đồ trên?
-
Hai sơ đồ khác nhau về vị trí công tắc K, khi đóng công tắc K trong sơ đồ hình 54.2 sẽ xảy ra hiện tương ngắn mạch mạch điện.
-
Vì dòng điện không đi qua bóng đèn mà đi qua khoá K
b, Quan sát mạch (h.54.2b) khi công tắc K đóng.
-
Làm thí nghiệm khi đóng công tắc, hiện tương gì xảy ra?
-
Nổ cầu chì, dây chì sẽ bị chảy và bị đứt làm ngắn mạch.
-
-
Hãy nêu chức năng của cầu chì trong mạch điện?
-
Dây chì được dùng làm dây chảy cầu chì để bảo vệ mạch điện khỏi hiên tượng ngắn mạch vì dây chì dể nóng chảy hơn dây đồng.
-
-
Ví dụ:
-
Chì nóng chảy ở nhiệt độ 327℃.
-
Đồng nóng chảy ở nhiệt độ từ 900-1083℃
-
-
Lưu ý ứng dụng lắp, thay dây chì bị đứt ở mang điên gia đình. Cần thực hành theo các bước sau:
-
Dây chì có đường kính và độ dài phù hợp.
-
Tháo phần dây chì bị đứt và làm sạch các vị trí tiếp xúc của dây chì ở nắp hộp cầu chì.
-
Lắp dây chì đủ chặt bằng chốt hoặc vít hãm.
-
Kiểm tra mạch (hay tháo hết phủ tải khỏi mạch điện và tắt hết công tắc điện).
-
Lắp nắp hộp đã có dây chảy vào cầu chì.
-
Cắm lại các dụng cụ điện và bật lại các công tắc để sử dụng
-
Lời kết
Như tên tiêu đề của bài Thực hành - Cầu chì, sau khi học xong bài này các em cần nắm vững các nội dung trọng tâm sau:
-
Làm được thực hành về cầu chì.
-
Mô tả được nguyên lý làm việc vị trí lắp đặt của cầu chì trong mạch điện