Bài 25: Vòng lặp While trong Python

KHÓA PYTHON CƠ BẢN
HOWKTEAM.COM

1|10

Bài 25: VÒNG LẶP
WHILE TRONG
PYTHON
Xem bài học trên website để ủng hộ Kteam: Vòng lặp While trong Python
Mọi vấn đề về lỗi website làm ảnh hưởng đến bạn hoặc thắc mắc, mong muốn khóa
học mới, nhằm hỗ trợ cải thiện Website. Các bạn vui lòng phản hồi đến Fanpage
How Kteam nhé!

Dẫn nhập
Trong bài trước, Kteam đã giới thiệu đến bạn CÂU ĐIỀU KIỆN IF một dạng cấu trúc rẽ nhánh rất quan trọng trong mọi ngôn ngữ
lập trình không chỉ riêng Python
Ở bài này Kteam sẽ giới thiệu với các bạn Vòng lặp While trong
Python.

Nội dung
Để đọc hiểu bài này tốt nhất bạn cần:






Cài đặt sẵn MÔI TRƯỜNG PHÁT TRIỂN CỦA PYTHON.
Xem qua bài CÁCH CHẠY CHƯƠNG TRÌNH PYTHON.
Nắm CÁCH GHI CHÚ và BIẾN TRONG PYTHON.
CÁC KIỂU DỮ LIỆU ĐƯỢC GIỚI THIỆU TRONG PYTHON
CÂU ĐIỀU KIỆN IF TRONG PYTHON

Bạn và Kteam sẽ cùng tìm hiểu những nội dung sau đây
 Đặt vấn đề
 Cấu trúc vòng lặp while và cách hoạt động
 Sử dụng vòng lặp để xử lí chuỗi, list, tuple

Copyright ©
Howkteam.com

2|10

KHÓA PYTHON CƠ BẢN
HOWKTEAM.COM

 Câu lệnh break và continue
 Cấu trúc vòng lặp while-else và cách hoạt động

Đặt vấn đề
Lại là câu chuyện về Tèo – Kter “bờ rào” của Kteam. Sắp tới là
sinh nhật Tèo, Tèo tham vọng mời tất cả thành viên trong group
lập trình của Kteam. Thế nên, Tèo mua một xấp giấy về ghi thiệp
mời các bạn tham dự buổi tiệc.
Một bạn, hai bạn, rồi ba bạn và tới bạn thứ năm thì Tèo đã thấm
mệt. Dòng chữ cũng không được nắn nót như ban đầu. Nhớ lại là
còn hơn 9999 người cần phải mời nữa. Nên Tèo mệt quá, không
muốn mời ai nữa và ăn sinh nhật một mình luôn.
Nếu bạn là Tèo, bạn sẽ viết được bao nhiêu tấm thiệp với dòng chữ
nắn nót và đẹp như tấm thiệp ban đầu? Liệu bạn có đủ kiên nhẫn
viết hết 1000 tấm thiệp thậm chí là 100000?
Hiển nhiên là “Không!”. Mà trường hợp của Tèo cũng chả phải
hiếm. Vì vậy, con người đã tạo ra máy tính để giúp họ làm những
việc tương tự. Máy tính có khả năng lặp đi lặp lại một tiến trình
với số lần rất lớn. Hiệu suất của lần cuối cùng cũng như lần đầu
tiên. Thêm một điều nữa là công việc đó được làm với một tốc độ
chóng mặt
Làm sao chúng làm được như vậy? Đó là nhờ tuyệt kĩ vòng lặp. Và
chúng ta sẽ bắt đầu đi tìm hiểu chiêu thức vòng lặp đầu tiên trong
Python chính là While.

Cấu trúc vòng lặp while và
cách hoạt động
Nào! Cùng ngó sơ cấu trúc, sau đó Kteam sẽ giải thích cho bạn
cách mà nó hoạt động

Copyright ©
Howkteam.com

KHÓA PYTHON CƠ BẢN
HOWKTEAM.COM

3|10

while expression:
# while-block

Lưu ý: Việc chia block như thế này cũng giống như khi bạn sử dụng
câu lệnh if và đã được Kteam giới thiệu ở bài trước CẤU TRÚC RẼ
NHÁNH.

Nó sẽ hoạt động ra sao?
Rất đơn giản! Việc đầu tiên, Python sẽ kiểm tra giá trị boolean của
expression. Nếu là False, thì bỏ qua while-block và đến với câu lệnh
tiếp theo. Ngược lại, sẽ thực hiện toàn bộ câu lệnh trong whileblock. Sau khi thực hiện xong, quay ngược lại kiểm tra giá trị
boolean của expression một lần nữa. Nếu False thì bỏ qua whileblock, còn True thì tiếp tục thực hiện while-block. Và sau khi thực
hiện xong while-block lại quay về kiểm tra giá trị boolean
expression như những lần trước.
Ví dụ:
>
>
>
...
...
...
k
5
=
k
3
=
k
1
>
0

k=5
while k > 0:
print('k =', k)
k -= 1
=
k
4
=
k
2
=

k # k bằng 0 nên > 0 là một boolean False, do đó vòng lặp đã kết
thúc

Copyright ©
Howkteam.com

4|10

KHÓA PYTHON CƠ BẢN
HOWKTEAM.COM

Sử dụng vòng lặp để xử lí
chuỗi, list, tuple
Đây là những iterable cho phép ta truy xuất một giá trị bất kí trong
nó bằng phương pháp indexing. Thế nên, ta có thể nhờ điều này
kết hợp với vòng lặp để xử lí chúng.
>
s = 'How Kteam'
>
idx = 0 # vị trí bắt đầu bạn muốn xử lí của chuỗi
>
length = len(s) # lấy độ dài chuỗi làm mốc kết thúc
>
>
while idx < length:
... print(idx, 'stands for', s[idx])
... idx += 1 # di chuyển index tới vị trí tiếp theo
...
0 stands for H
1 stands for o
2 stands for w
3 stands for
4 stands for K
5 stands for t
6 stands for e
7 stands for a
8 stands for m

Đơn giản phải không nào. List và Tuple hoàn toàn tương tự.

Câu lệnh break và continue
Lưu ý: Hai câu lệnh này chỉ có thể dùng trong các vòng lặp

Copyright ©
Howkteam.com

5|10

KHÓA PYTHON CƠ BẢN
HOWKTEAM.COM

Câu lệnh break
Câu lệnh break dùng để kết thúc vòng lặp. Cứ nó nằm trong block
của vòng lặp nào thì vòng lặp đó sẽ kết thúc khi chạy câu lệnh
này.
Trong trường hợp vòng lặp a chứa vòng lặp b. vòng lặp b chạy
Trong lệnh break thì chỉ vòng lặp b kết thúc, câu a thì không.
còn vòng lặp
Ví dụ *:
>
five_even_numbers = []
>
k_number = 1
>>>
>
while True: # vòng lặp vô hạn vì giá trị này là hằng nên ta không thể
tác động
được
... if k_number % 2 == 0: # nếu k_number là một số chẵn
...
five_even_numbers.append(k_number) # thêm giá trị của
k_number vào list
... if len(five_even_numbers) == 5: # nếu list này đủ 5 phần tử
...
break # thì kết thúc vòng lặp
... k_number += 1
...
>
five_even_numb
ers [2, 4, 6, 8, 10]
>
k_number
10

Câu lệnh continue
Câu lệnh này dùng để chạy tiếp vòng lặp. Giả sử một vòng lặp có
cấu trúc như sau:
while expression:
#while-block-1
continue

Copyright ©
Howkteam.com

6|10

KHÓA PYTHON CƠ BẢN
HOWKTEAM.COM

#while-block-2

Khi thực hiện xong while-block-1, câu lệnh continue sẽ tiếp tục
vòng lặp, không quan tâm những câu lệnh ở dưới continue và
như vậy nó đã bỏ qua while-block-2.
Ví dụ:
>
k_number = 1
>
while k_number < 10:
... if k_number % == 0: # nếu k_number là số chẵn
2
...
k_number 1 # thì tăng một đơn vị cho k_number và tiếp tục
+=
vòng lặp
...
continue
... print(k_number, 'is odd number')
... k_number +=
1
...
1 is odd number
3 is odd number
5 is odd number
7 is odd number
9 is odd number

Cấu trúc vòng lặp while-else và
cách hoạt động
Ta sẽ xem cấu trúc trước:
while expression:
# while-block
else:

Copyright ©
Howkteam.com

7|10

KHÓA PYTHON CƠ BẢN
HOWKTEAM.COM

# else-block

Cấu trúc này gần tương tự như while bình thường. Thêm một
điều, khi vòng vòng lặp while kết thúc thì khối lệnh else-block sẽ
được thực hiện.
Ví dụ:
>>> while k < 3:
... print('value of k is', k)
... k += 1
... else:
... print('k is not less than 3 anymore')
...
value of k is 0
value of k is 1
value of k is 2
k is not less than 3 anymore

Trong trường hợp trong while-block chạy câu lệnh break thì vòng lặp
while sẽ kết thúc và phần else-block cũng sẽ không được thực hiện.
>
k=0
>
while k < 5:
... print('value of k is', k)
... k += 1
... if k > 3:
...
print('k is greater than 3')
...
break
... else:
... print('k is not less than 5 anymore')
...
value of k is 0
value of k is 1
value of k is 2
value of k is 3
k is greater than 3

Copyright ©
Howkteam.com

8|10

KHÓA PYTHON CƠ BẢN
HOWKTEAM.COM

Củng cố bài học
Đáp án bài trước
Bạn có thể tìm thấy câu hỏi của phần này tại CÂU HỎI CỦNG CỐ
trong bài
CẤU TRÚC RẼ NHÁNH TRONG PYTHON
Cách 1:
k1 = int(input('Nhap so thu nhat\n=> '))
k2 = int(input('Nhap so thu hai\n=> '))
k3 = int(input('Nhap so thu ba\n=> '))
if k1 > k2 and k1 > k3:
print('so lon nhat la', k1)
elif k2 > k1 and k2 > k3:
print('so lon nhat la', k2)
else:
print('so lon nhat la', k3)

Cách 2:
k1 = int(input('Nhap so thu nhat\n=> '))
k2 = int(input('Nhap so thu hai\n=> '))
k3 = int(input('Nhap so thu ba\n=> '))
if k1 > k2 and k1 > k3: print('so lon nhat la', k1)
elif k2 > k1 and k2 > k3: print('so lon nhat la', k2)
else: print('so lon nhat la', k3)

Copyright ©
Howkteam.com

9|10

KHÓA PYTHON CƠ BẢN
HOWKTEAM.COM

Câu hỏi củng cố
1. Viết lại một vòng lặp có chức năng tương tự ví dụ * nhưng
không dùng câu lệnh break
2. Cho một file text tên draft.txt như sau:
an so dfn Kteam odsa in fasfna Kteam mlfjier
as dfasod nf ofn asdfer fsan dfoans ldnfad Kteam
asdfna asdofn sdf pzcvqp Kteam dfaojf kteam
dfna Kteam dfaodf afdna Kteam adfoasdf ncxvo
aern Kteam dfad

Trong file này có một số chữ Kteam (Kteam sẽ không xuất hiện ở
đầu dòng), và trước nó là một chữ ngẫu nhiên nào đó và nhiệm vụ
của bạn là đổi chữ đó thành How. Nhớ là sử dụng vòng lặp.
Sau khi đổi thành công, bạn lưu nội dung đó vào file tên kteam.txt.
Đây là mẫu của kteam.txt:
an so How Kteam odsa in How Kteam mlfjier
as dfasod nf ofn asdfer fsan dfoans How Kteam
asdfna asdofn sdf How Kteam dfaojf kteam How
Kteam dfaodf How Kteam adfoasdf ncxvo How
Kteam dfad

3. Sắp xếp một mảng số nguyên có dạng như sau:
[56, 14, 11, 756, 34, 90, 11, 11, 65, 0, 11, 35]

Lưu ý: là các số 11 là những số cố định không được thay đổi vị trí
của nó.
Sau khi sắp xếp lại mảng trên sẽ là:
[0, 14, 11, 34, 35, 56, 11, 11, 65, 90, 11, 756]

Đáp án của phần này sẽ được trình bày ở bài tiếp theo. Tuy
nhiên, Kteam khuyến khích bạn tự trả lời các câu hỏi để củng cố
kiến thức cũng như thực hành một cách tốt nhất!
Copyright ©
Howkteam.com

10|10

KHÓA PYTHON CƠ BẢN
HOWKTEAM.COM

Kết luận
Qua bài viết này, Bạn đã biết về VÒNG LẶP WHILE TRONG PYTHON.
Ở bài viết sau, Kteam sẽ nói đến một vòng lặp nữa đó là VÒNG LẶP
FOR
TRONG PYTHON.
Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết. Hãy để lại bình luận hoặc góp ý
của mình để phát triển bài viết tốt hơn. Đừng quên “Luyện tập –
Thử thách – Không ngại khó”.

Copyright ©
Howkteam.com