7. Đề thi thử TN THPT 2021 - Môn Văn - Bộ đề chuẩn cấu trúc minh họa - Đề 7 - File word có lời giải
Gửi bởi: Nguyễn Trần Thành Đạt 28 tháng 7 2021 lúc 12:15:15 | Được cập nhật: 4 giờ trước (6:52:23) | IP: 113.176.48.255 Kiểu file: DOC | Lượt xem: 178 | Lượt Download: 2 | File size: 0.146432 Mb
Nội dung tài liệu
Tải xuống
Link tài liệu:
Các tài liệu liên quan
- Đề thi thử Tốt nghiệp THPTQG môn Ngữ văn năm 2021
- Đề thi thử Tốt nghiệp THPTQG môn Ngữ Văn tỉnh Nghệ An năm 2020
- Đề thi thử tốt nghiệp THPTQG môn Ngữ Văn đề số 17 năm 2021
- Đề thi thử tốt nghiệp THPTQG môn Ngữ Văn đề số 16 năm 2021
- Đề thi thử tốt nghiệp THPTQG môn Ngữ Văn đề số 40 năm 2021
- Đề thi thử tốt nghiệp THPTQG môn Ngữ Văn đề số 38 năm 2021
- Đề thi thử tốt nghiệp THPTQG môn Ngữ Văn đề số 35 năm 2021
- Đề thi thử tốt nghiệp THPTQG môn Ngữ Văn đề số 39 năm 2021
- Đề thi thử tốt nghiệp THPTQG môn Ngữ Văn đề số 36 năm 2021
- Đề thi thử tốt nghiệp THPTQG môn Ngữ Văn đề số 37 năm 2021
Có thể bạn quan tâm
Thông tin tài liệu
ĐỀ THI THỬ CHUẨN CẤU
TRÚC MINH HỌA
ĐỀ SỐ 07
(Đề thi có 02 trang)
KỲ THI TỐT NGHIỆP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG NĂM 2021
Bài thi: Ngữ Văn
Thời gian làm bài: 120 phút không kể thời gian phát đề
A. ĐỊNH HƯỚNG RA ĐỀ
1. Cấu trúc đề vẫn gồm hai phần, đó là phần Đọc hiểu (3 điểm) và Làm văn (7 điểm).
- Trong đó, câu hỏi Đọc hiểu gồm ngữ liệu nằm ngoài sách giáo khoa cùng 4 câu hỏi đọc hiểu
theo các mức độ: Nhận biết/ thông hiểu/ vận dụng. Đó là những dạng câu hỏi quen thuộc với học trò
từ nhiều năm nay.
- Trong phần Làm văn, câu Nghị luận xã hội (2 điểm) với yêu cầu viết một đoạn văn khoảng
200 chữ, nội dung nghị luận là vấn đề có quan hệ hữu cơ với nội dung trong ngữ liệu đọc hiểu.
2. Nội dung:
- Đề đảm bảo kiến thức cơ bản, và không có kiến thức trong nội dung tinh giản mà Bộ mới công
bố ngày 31.3.2020. Đề không khó, vừa sức với học sinh, học sinh trung bình không khó để đạt mức
điểm 5 - 6; học sinh khá đạt 7 - 8. Tuy nhiên để đạt mức điểm 9-10 đòi hỏi học sinh phải phát huy
được tư duy phản biện, các trình bày vấn đề nghị luận sắc bén, thể hiện quan điểm cá nhân mang
tính sáng tạo.
- Phần Đọc hiểu trong đề thi sử dụng ngữ liệu nằm ngoài sách giáo khoa, gồm một đoạn trích
dẫn cho trước và 4 câu hỏi. Để trả lời được 4 câu hỏi này, đòi hỏi học sinh phải nắm chắc kiến thức
về Tiếng Việt, đọc hiểu nội dung và suy ngẫm, đánh giá. Đặc biệt ở câu 3, câu 4 đòi hỏi người làm
bài phải hiểu sâu sắc đoạn trích, câu trích dẫn thì bài làm mới hay, hiểu đúng vấn đề.
- Trong phần Làm văn:
+ Đề thi yêu cầu học sinh viết đoạn văn nghị luận xã hội: Câu này vẫn giữ nguyên tắc ra đề
truyền thống, yêu cầu học sinh viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ về một vấn đề
được rút ra từ ngữ liệu ở phần Đọc hiểu.
+ Ở câu nghị luận văn học, nội dung câu hỏi nằm ở phần kiến thức chương trình học kì I lớp 12,
không ra ngoài nội dung tinh giản của Bộ GDĐT, mức độ phù hợp giống với câu nghị luận học
trong đề thi chính thức năm 2019. Và đây là đơn vị kiến thức nhỏ (không phải toàn bộ tác phẩm),
phù hợp với dung lượng bài văn 5 điểm trong thời lượng đề thi 120 phút.
B. MA TRẬN ĐỀ THI
MA TRẬN
PHẦN
ĐỌC HIỂU
LÀM VĂN
CÂU
1
2
3
4
1
2
Nhận biết
x
CẤP ĐỘ NHẬN THỨC
Thông hiểu
Vận dụng
Vận dụng cao
x
x
x
x
C – BIÊN SOẠN ĐỀ THI
I. Đọc hiểu (3 điểm)
Đọc đoạn trích sau:
Trong mỗi chú bé đều âm ỉ giấc mơ bay lên. Tôi cũng thấy thế. Em chắc vẫn còn nuôi giấc
mơ đó. Nhưng khi lớn lên, đôi khi những tầng mây thâm thấp thôi cũng khiến ta như bị che khuất
tầm nhìn. Tệ hơn, những tầng mây sũng nước thậm chí có thể che khuất cả những giấc mơ, đè nén
khát vọng của mỗi người. Một ngày mây mù có thể khiến ta yếu ớt và bi lụy. Một chút thất bại cũng
như mây mù kéo đến, có thể làm em rút vào tổ kén u uất, bi quan. Ai đó nói rằng cách tốt nhất để
hóa giải khó khăn là đi xuyên qua nó. Đi xuyên qua mây mù bằng giấc mơ phi công gìn giữ từ thơ
bé. Đi xuyên qua gian khó bằng lòng lạc quan. Đi xuyên qua u mê bằng khao khát hướng đến trí
tuệ, thông sáng. Đi xuyên qua thất bại bằng sự điềm đạm trưởng thành.
Vì triệu năm đã là như thế, cuộc đời có hôm nắng đẹp, có ngày mưa dầm, có tuần mây đen
như đè nặng, có khoảnh khắc u ám tối dạ, rỗng đầu, nhưng Mặt Trời vẫn mọc mỗi sớm mai. Không
phải ai cũng có thể trở thành phi công lái Airbus hay Boeing đúng y như giấc mơ tuổi nhỏ. Nhưng
ai cũng có thể học cách giữ cho mình giấc mơ bay xuyên qua những tầng mây, đón nắng rọi sáng
tâm hồn khiến nụ cười luôn nở trên môi mỗi người.
(Bay xuyên những tầng mây, Hà Nhân, NXB Văn học, 2016, tr.98)
Thực hiện các yêu cầu sau:
Câu 1 (NB). Chỉ ra phương thức biểu đạt chính của đoạn trích.
Câu 2 (TH). Nêu hiệu quả của phép liệt kê được sử dụng trong câu văn: “Vì triệu năm đã là
như thế, cuộc đời có hôm nắng đẹp, có ngày mưa dầm, có tuần mây đen như đè nặng, có khoảnh
khắc u ám tối dạ, rỗng đầu, nhưng Mặt Trời vẫn mọc mỗi sớm mai”.
Câu 3 (TH). Vì sao tác giả lại cho rằng cách tốt nhất để hóa giải khó khăn là đi xuyên qua
nó?
Câu 4 (VD). Điều anh/chị tâm đắc nhất từ đoạn trích trên là gì? Vì sao
II. LÀM VĂN (7,0 điểm)
Câu 1. (2,0 điểm)
Từ nội dung văn bản ở phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ)
bàn về vai trò của ước mơ đối với tuổi trẻ.
Câu 2. (5,0 điểm)
Trong truyện ngắn Vợ nhặt của Kim Lân có đoạn:
…Bà lão cúi đầu nín lặng. Bà lão hiểu rồi. Lòng người mẹ nghèo khổ ấy còn hiểu ra biết
bao nhiêu cơ sự, vừa ai oán vừa xót thương cho số kiếp đứa con mình. Chao ôi, người ta dựng vợ
gả chồng cho con là lúc trong nhà ăn nên làm nổi, những mong sinh con đẻ cái mở mặt sau này.
Còn mình thì… Trong kẽ mắt kèm nhèm của bà rỉ xuống hai dòng nước mắt… Biết rằng chúng nó
có nuôi nổi nhau sống qua được cơn đói khát này không.
Bà lão khẽ thở dài ngửng lên, đăm đăm nhìn người đàn bà. Thị cúi mặt xuống, tay vân vê tà
áo đã rách bợt. Bà lão nhìn thị và bà nghĩ: Người ta có gặp bước khó khăn, đói khổ này, người ta
mới lấy đến con mình. Mà con mình mới có vợ được… Thôi thì bổn phận bà là mẹ, bà đã chẳng lo
lắng được cho con… May ra mà qua khỏi được cái tao đoạn này thì thằng con bà cũng có vợ, nó
yên bề nó, chẳng may ra ông giời bắt chết cũng phải chịu chứ biết thế nào mà lo cho hết được ?
Bà lão khẽ dặng hắng một tiếng, nhẹ nhàng nói với “nàng dâu mới” :
- Ừ, thôi thì các con đã phải duyên phải kiếp với nhau, u cũng mừng lòng…
Tràng thở đánh phào một cái (…) Bà cụ Tứ vẫn từ tốn tiếp lời:
- Nhà ta thì nghèo con ạ. Vợ chồng chúng mày liệu mà bảo nhau làm ăn. Rồi ra may mà ông
giời cho khá… Biết thế nào hở con, ai giàu ba họ, ai khó ba đời ? Có ra thì rồi con cái chúng mày
về sau”.
Bà lão đăm đăm nhìn ra ngoài. Bóng tối trùm lấy hai con mắt. Ngoài xa dòng sông sáng trắng
uốn khúc trong cánh đồng tối. Mùi đốt đống rấm ở những nhà có người chết theo gió thoảng vào
khét lẹt. Bà lão thở nhẹ ra một hơi dài. Bà lão nghĩ đến ông lão, nghĩ đến đưa con gái út. Bà lão
nghĩ đến cuộc đời cực khổ dài dằng dặc của mình. Vợ chồng chúng nó lấy nhau, cuộc đời chúng nó
liệu có hơn bố mẹ trước kia không?...
(Trích Vợ nhặt, Kim Lân, Ngữ văn 12, Tập hai, NXB Giáo dục, 2013,tr 28-29)
Phân tích diễn biến tâm trạng của nhân vật bà cụ Tứ trong đoạn trích trên. Từ đó, rút ra nhận
xét tấm lòng của nhà văn Kim Lân dành cho người nông dân.
-----------HẾT---------Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm
HƯỚNG DẪN GIẢI
Phần
Câu/Ý
I
Nội dung
Điểm
Đọc hiểu
3.0
1
Phương thức biểu đạt chính: nghị luận.
0.5
2
Hiệu quả của phép liệt kê:
- Nhấn mạnh cuộc sống muôn màu muôn vẻ, ẩn chứa nhiều tình
huống bất ngờ, phong phú chờ đón chúng ta nhưng nếu biết lạc
quan thì điều tốt đẹp sẽ tới.
- Tạo tính hình tượng cho lời văn.
3
Tác giả cho rằng cách tốt nhất để hóa giải khó khăn là đi
xuyên qua nó bởi khi ta có đủ dũng cảm dám đối mặt với thử
thách, không né tránh, không nản lòng, tìm cách khắc phục, giải
quyết khó khăn, con người sẽ vững vàng, trưởng thành, rèn luyện
bản lĩnh và thành công.
4
Thí sinh có thể trả lời theo suy nghĩ, quan điểm của cá nhân nhưng
cần lí giải một cách logic, phù hợp với chuẩn mực đạo đức, pháp
luật.
Gợi ý:
- Không ngừng nuôi dưỡng ước mơ, khát vọng cho bản thân trong
mọi hoàn cảnh vì ước mơ giúp con người sống có ý nghĩa, có lí
tưởng, có khát vọng và hoài bão...
- Trong cuộc sống, con người có lúc gặp phải khó khăn, thử thách,
thất bại, thậm chí là mất mát nhưng nếu con người có bản lĩnh và
kiên trì sẽ vượt qua tất cả...
II
0,75
0,75
1,0
Làm văn
1
Từ nội dung văn bản ở phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một
đoạn văn (khoảng 200 chữ) bàn về vai trò của ước mơ đối với tuổi
trẻ.
2,0
a. Đảm bảo cấu trúc đoạn văn nghị luận 200 chữ
Học sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy
nạp, tổng -phân-hợp, song hành hoặc móc xích.
0,25
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: vai trò của ước mơ
đối với tuổi trẻ.
c. Triển khai vấn đề nghị luận: Thí sinh lựa chọn các thao tác
lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách
nhưng phải làm rõ vai trò của ước mơ đối với tuổi trẻ.
Có thể triển khai theo hướng sau:
*Giải thích: Ước mơ là những điều tốt đẹp trong tương lai mà con
người luôn hướng tới, mong muốn khao khát đạt được nó.
* Bàn luận (phân tích, chứng minh):
Ước mơ có vai trò vô cùng quan trọng đối với con người, đặc biệt
là với tuổi trẻ:
+ Giúp các bạn trẻ định hướng tương lai, sống có mục đích, vượt
0,25
1.0
qua mọi khó khăn, trở ngại, thử thách để đạt được thành công.
+ Giúp người trẻ tạo động lực sống có ý nghĩa với tập thể, xã hội,
cộng đồng.
- Để thực hiện được ước mơ, con người cần trang bị cho mình
những kiến thức và kĩ năng cần thiết. Đồng thời cũng cần cả lòng
kiên trì và ý chí để thực hiện và theo đuổi ước mơ.
- Phê phán những người sống không có ước mơ, hoài bão, lí
tưởng…
*Bài học nhận thức và hành động: Tuổi trẻ cần sống có ước mơ,
hoài bão để thiết lập một tương lai tốt đẹp cho bản thân, gia đình và
xã hội.
d. Sáng tạo
Có cách diễn đạt sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu sắc, mới mẻ về
vấn đề nghị luận.
e. Chính tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ,
đặt câu.
2
Cảm nhận của anh/chị về tâm trạng của nhân vật bà cụ Tứ
trong đoạn trích ... Từ đó, rút ra nhận xét tấm lòng của nhà văn Kim
Lân dành cho người nông dân.
1. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận về một đoạn trích văn xuôi (có
ý phụ)
Có đủ các phần mở bài, thân bài, kết bài. Mở bài nêu được
vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài kết luận được vấn
đề.
2. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận
Tâm trạng của nhân vật bà cụ Tứ trong đoạn trích; tấm lòng
của nhà văn Kim Lân dành cho người nông dân.
3. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm; thể hiện sự cảm
nhận sâu sắc và vận dụng tốt các thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ
giữa lí lẽ và dẫn chứng. Cụ thể:
3.1.Mở bài: 0.25
- Giới thiệu tác giả, tác phẩm:
+Kim Lân là nhà văn của người nông dân, là cây bút của đồng
ruộng.
+Truyện ngắn Vợ nhặt của ông thể hiện sự am hiểu sâu sắc cảnh
ngộ và tâm lí những người ở thôn quê: dù cuộc sống có tăm tối đến
đâu họ vẫn khao khát sống, yêu thương đùm bọc nhau, vẫn hi vọng
vào tương lai.
-Nêu vấn đề cần nghị luận: Đoạn trích: …Bà lão cúi đầu nín
lặng(…)cuộc đời chúng nó liệu có hơn bố mẹ trước kia
không?...diễn tả sâu sắc tâm trạng của nhân vật bà cụ Tứ, đồng thời
thể hiện tấm lòng của nhà văn dành cho người nông dân nghèo khổ.
3.2.Thân bài: 3.50
a. Khái quát về truyện ngắn, đoạn trích
-Vợ nhặt được coi là kiệt tác trong sự nghiệp sáng tác của Kim Lân,
cũng là một truyện ngắn xuất sắc của văn xuôi Việt Nam hiện đại.
Tiền thân của truyện ngắn Vợ nhặt là một chương trong tiểu thuyết
Xóm ngụ cư viết ngay sau 1945. Tới 1954, Kim Lân dựa vào một
phần cốt truyện cũ để viết Vợ nhặt. Do đó, tác phẩm không chỉ là
kết quả một quá trình suy ngẫm, gọt giũa về cả nội dung và nghệ
thuật mà còn mang âm hưởng lạc quan của thời đại mới trong thời
điểm đất nước được giải phóng sau năm 1954.
- Đoạn trích thuộc phần cuối của truyện, diễn tả tâm trạng của bà cụ
Tứ khi Tràng dẫn vợ về và khi bà nói chuyện với nàng dâu mới.
b. Cảm nhận nội dung, nghệ thuật thể hiện tâm trạng nhân vật
0,25
0,25
5,0
(0,25)
(0,25)
(4.00)
bà cụ Tứ: 2.5đ
b.1.Về nội dung:
-Sự xuất hiện của nhân vật: Tác giả chỉ giới thiệu sơ lược về
diện mạo, ngoại hình, gia cảnh để từ đó khái quát số phận bà cụ Tứ.
Nhưng chỉ thông qua một vài chi tiết chọn lọc như dáng đi lọng
khọng, đôi mắt kèm nhèm và tiếng húng hắng ho cùng hình ảnh về
ngôi nhà nghèo nàn xơ xác, người đọc đã đủ hình dung về số phận
của một người mẹ nông dân nghèo khổ, cơ cực đã bị cái đói đeo
bám, truy đuổi trong suốt cả cuộc đời dài dằng dặc. Ngay từ những
ấn tượng ban đầu, Kim Lân đã gợi nên rất nhiều sự thương cảm, xót
xa từ hình ảnh bà cụ Tứ.
- Diễn biến tâm trạng của bà cụ Tứ trong đoạn trích:
+Ngay sau sự ngạc nhiên, bà cụ Tứ có tâm trạng xót thương
cho con mình.Khi nghe lời giải thích đồng thời cũng là lời giới thiệu
ngắn gọn nhưng đầy ý nhị của Tràng: “Nhà tôi nó mới về làm bạn
với tôi đấy u ạ!”, ở bà cụ Tứ đã có một phản ứng không lời nhưng
lại chất chứa đầy cảm xúc phức tạp: “Bà lão hiểu rồi, lòng người mẹ
nghèo khổ ấy còn hiểu ra biết bao nhiêu cơ sự, vừa ai oán vừa xót
thương cho số kiếp đứa con mình”. Như vậy, trong cái nín lặng của
bà cụ Tứ là sự nén chặt, sự dồn tụ rất nhiều cảm xúc: vừa là niềm
hạnh phúc khi thằng con mình có một người bạn đời để sẻ chia buồn
vui, vừa là sự xót xa vì việc trọng đại với đứa con trai lại diễn ra
chóng vánh, bất ngờ đến thế, vừa là sự tủi phận của người mẹ cảm
thấy mình đã không làm tròn trách nhiệm, không lo lắng được cho
hạnh phúc của con cái. Phải rất tinh tế Kim Lân mới bắt được
khoảnh khắc tâm lý tưởng như rất tĩnh tại nhưng thực chất lại đầy
phức tạp, uẩn khúc này của bà cụ Tứ.
+Sau phút cúi đầu nín lặng với nhiều cảm xúc trái chiều phức
tạp, bà cụ đã trở về vơi thực tại, nhìn vào thực tế đói khổ nghiệt ngã
để trong lòng trào lên sự lo lắng, thương xót cho hai đứa con: “Biết
rằng chúng nó có nuôi nổi nhau sống qua được cơn đói khát này
không”. Những dòng nước mắt lặng lẽ chảy của bà cụ đã khiến cho
tất cả người đọc đều phải lặng đi, xúc động bởi ở đó tình mẫu tử,
tình thương con đã được thể hiện sâu sắc.
+Và rất tự nhiên từ tình thương, từ sự lo lắng dành cho đứa
con trai, bà cụ chuyển sang nhìn người con dâu cũng bằng ánh mắt
đầy xót xa, thương cảm. Dù Tràng không hề đề cập đến việc nhặt
vợ ở đầu đường, xó chợ qua loa và chóng vánh như thế nào, nhưng
bằng kinh nghiệm sống của một người đã đi gần hết cả cuộc đời, bà
cụ có thề hoàn toàn hiểu được sự thật trần trụi, đắng chát của cuộc
hôn nhân đó. Nhưng bà không hề nhìn cô con dâu bằng sự phán xét
khắt khe đay nghiến thường thấy của một bà mẹ chồng, mà bằng
con mắt đầy bao dung và cảm thông. Bà như tự bào chữa cho chính
đứa con dâu: “Người ta có gặp bước khó khăn, đói khổ nảy, người
ta mới lấy đến con mình. Mà con mình mới có được vợ”.Với chi tiết
này, bà cụ Tứ hiện lên không chỉ là hình ảnh của tình mẫu tử thiêng
liêng cao cả mà còn là biểu hiện của tình người ấm áp, bao dung.
Bằng sự nhân hậu, vị tha, bà đã sẵn sàng mở rộng lòng và dang đôi
bàn tay để cưu mang, che chở, nâng đỡ những kiếp người khốn khổ
hơn mình. Ở đó, truyền thống đạo lý tốt đẹp của người Việt Nam:
“Lá lành đùm lá rách” được thể hiện rất rõ.
+Nhưng điều đáng lưu ý và cũng đáng trân trọng nhất ở bà cụ
Tứ là dù có xót xa, đau đớn và lo lắng nhưng tất cả đều được bà mẹ
này giữ kín trong cõi riêng của mình còn những điều bà nói ra đều
là sự vui mừng, tốt đẹp. Câu nói mà bà nói với nàng dâu mới: “ừ,
thôi thì các con đã phải duyên phải kiếp với nhau, u cũng mừng
lòng” tuy giản dị nhưng cũng đầy ý nghĩa. Nó vừa giúp cả ba người
thoát khỏi tình thế ngượng nghịu, khó xử, vừa là sự chào đón ấm áp,
đôn hậu với nàng dâu mới. Cùng với các khái niệm thiêng liêng:
“duyên, kiếp”, bà cụ đã cho thấy dưới đôi mắt của người mẹ thương
con thì người con dâu không phải là người đàn bà chao chát, chỏng
lỏn, trơ trẽn mà là người đáng được trân trọng. Còn cuộc hôn nhân
chóng vánh, vội vàng của Tràng cũng trở nên thiêng liêng, trọng đại
như các cuộc hôn nhân mâm cao cỗ đầy khác. Như vậy, với tấm
lòng cao cả, giàu đức hy sinh, bà lão đã nén chặt trong lòng những
buồn tủi để nâng đỡ, vun vén cho hạnh phúc của hai đứa con mình.
+Để tiếp tục gieo vào lòng hai đứa con niềm tin, hy vọng cũng
như sự lạc quan vào cuộc sống, bà đã dùng đến kinh nghiệm dân
gian được đúc kết từ ngàn đời. Câu tục ngữ: “Không ai giàu ba họ,
không ai khó ba đời” mà bà nói ra chính là cách động viên ấm áp
nhất để Tràng và người vợ nhặt có thể tin vào sự thay đổi tốt đẹp
hơn.
+Nén lòng để tạo tâm lý thoải mái cũng như sự khởi đầu tốt
đẹp nhất cho hai đứa con nhưng bà lão không thể quên đi những ám
ảnh về đói rét, chết chóc. Có thể nói đây là một nét tâm lý rất phức
tạp và sâu kín của bà cụ Tứ. Khi trở về với cõi riêng của mình, lòng
người mẹ nghèo lại quặn thắt với những đau đớn, xót xa. Điều đó
được thể hiện rất rõ qua chi tiết: “Bà lão đăm đăm nhìn ra ngoài.
Bóng tối trùm lấy hai con mắt. Ngoài xa dòng sông sáng trắng uốn
khúc trong cánh đồng tối....Bà lão nghĩ đến ông lão, nghĩ đến đứa
con gái út. Bà lão nghĩ đến cuộc đời cực khổ dài dằng dặc của
mình.” Kim Lân đã thấu suốt vào cái nhìn của bà cụ Tứ để nhận
thấy trong đó sắc màu chủ đạo là màu đen đặc của bóng tối. Cái
bóng tối ở đây không chỉ là bóng tối của đêm mà còn là bóng tối
của đói nghèo, cực khổ đã bao trùm lên toàn bộ cuộc đời bà, là bóng
tối của sự chết chóc, ám ảnh qua nỗi nhớ về những người thân đã
khuất là chồng và đứa con gái út. Bóng tối này đã đè nặng lên ánh
nhìn, đè nặng lên tấm lòng của người mẹ nghèo để trong lòng bà
tràn lên một nỗi xót xa cho số phận mình, nhưng lớn hơn là sự lo
lắng đến xót một cho sự tồn tại, cho tương lai các con. Bởi vậy, sau
phút trọn vẹn với những cảm xúc của riêng mình, khi trở về với
thực tại bà không còn nén nổi cảm xúc như trước đó mà những lời
nói ra đã nghẹn ngào trong nước mắt: “Năm nay thì đói to đấy.
Chúng mày lấy nhau lúc này, u thương quá”. Những lời nghẹn
ngào, xót xa của bà cụ Tứ đã tạo nên sự xúc động cao độ của câu
chuyện về vẻ đẹp của tình mẫu tử, lớn hơn là tình người.
b.2. Về nghệ thuật
Thành công của việc xây dựng hình tượng bà cụ Tứ đó là tác
giả đã dựng nên tình huống truyện độc đáo; nghệ thuật xây dựng
nhân vật đặc sắc, đối thoại sinh động, hấp dẫn; ngôn ngữ mộc mạc
giản dị, gắn với khẩu ngữ nhưng được chắt lọc kĩ lưỡng, tạo sức gợi
đáng kể; miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế, sắc sảo…; trần thuật hấp
dẫn.
c. Rút ra nhận xét tấm lòng của nhà văn Kim Lân dành cho
người nông dân.
- Tấm lòng của nhà văn Kim Lân dành cho người nông dân được
thể hiện ở tình thương, nỗi xót xa và đồng cảm với số phận của một
người mẹ nghèo khổ trong nạn đói khủng khiếp năm Ất Dậu 1945.
Tác giả gửi gắm tình cảm trân trọng, ca ngợi những phẩm chất tốt
đẹp của người mẹ: tuy nghèo nhưng rất thương con, nhân hậu, bao
dung và giàu lòng vị tha, đặc biệt bà là người rất lạc quan, có niềm
tin vào tương lai, hạnh phúc tươi sáng. Tấm lòng đó còn thể hiện
qua nghệ thuật diễn tả tâm trạng của nhân vật với chiều sâu bên
trong tâm hồn vừa phức tạp, vừa sâu sắc, hiểu và cảm được tận cùng
nỗi niềm của người mẹ nghèo;
- Tấm lòng của nhà văn Kim Lân đã làm cho truyện ngắn Vợ nhặt
có giá trị phản ánh chân thực hiện thực xã hội Việt Nam, thấm đẫm
tinh thần nhân đạo, đem lại niềm tin vào sự đổi đời của người nông
dân và sự hướng về cách mạng của họ.
3.3.Kết bài: 0.25
- Kết luận về nội dung, nghệ thuật thể hiện tâm trạng của bà cụ
Tứ;
- Nêu cảm nghĩ đóng góp về tư tưởng và nghệ thuật của nhà văn
Kim Lân.
4. Sáng tạo
0,25
Có cách diễn đạt sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu sắc, mới mẻ
về vấn đề nghị luận.
5. Chính tả, dùng từ, đặt câu
0,25
Đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ, đặt câu